Category Archives: GENERAL

విండ్ టర్బైన్ల కారణంగా మిలియన్ల కొద్ది పక్షులు చనిపోతున్నాయా; ఏది నిజం [FACT CHECK]

2025 నాటికి దేశంలోని దాదాపు మొత్తం తీరప్రాంతంలో పెద్ద ఎత్తున wind farmsను అభివృద్ధి చేసే ప్రణాళికను అమెరికా అధ్యక్షుడు జో బిడెన్ ప్రభుత్వం అక్టోబర్ 15, 2021న ప్రకటించిన తర్వాత, విండ్ టర్బైన్‌లు(wind turbines) పక్షుల మరణానికి దారితీస్తాయనే పాత చర్చ మళ్లీ దృష్టికి వచ్చింది. .

బోస్టన్‌లో జరిగిన విండ్ పవర్ ఇండస్ట్రీ కాన్ఫరెన్స్‌లో ఇంటీరియర్ సెక్రటరీ ‘దేబ్ హాలాండ్(Deb Haaland)’ ప్రకటన చేసిన వెంటనే, యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లోని తీరప్రాంతంలో విండ్ టర్బైన్‌లను ఏర్పాటు చేస్తే పక్షులు ఎక్కువగా ప్రభావితమవుతాయని ట్విట్టర్‌లో అనేక సందేశాలు వచ్చాయి. ఇక్కడ కొన్ని ఉన్నాయి:

https://twitter.com/InfoHarvester/status/1448728457442172934?s=20

 

FACT CHECK

అనేక రకమైన పక్షులు కనుమరుగయ్యే/అంతరించిపోయే పరిస్తితి లో ఉన్నందున పర్యావరణంపై దాని ప్రభావాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని వాస్తవం పరిశీలించటం కోసం సమస్యను Digiteye India స్వీకరించింది.యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఫిష్ అండ్ వైల్డ్ లైఫ్ సర్వీస్ ప్రకారం, విండ్ టర్బైన్‌ల కంటే పిల్లుల వలన పక్షి జాతికి తీవ్ర హాని కలుగుతుంది.

పిల్లుల దాడి వలన పక్షి మరణాల సంఖ్య 2.4 బిలియన్లుగా ఉన్నట్లు అంచనా.పిల్లులు మరియు గాజు భవనాలు వలన పక్షి జాతికి కలిగించే హాని/నష్టంతో పోల్చితే భూమిపై ఉన్న విండ్ టర్బైన్‌లు వలన జరిగె హాని చాల తక్కువ శాతం.

ల్యాండ్ విండ్ టర్బైన్‌లు వలన 200,000 పైగా పక్షులు మారణిoచగా, గాజు భవనాలు ఢీకొనడం వలన దాదాపు 600 మిలియన్ల పక్షులు మరణిస్తున్నాయని అంచనా వేయబడింది, అయితే ‘యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఫిష్ అండ్ వైల్డ్ లైఫ్ సర్వీస్’వారు ఆఫ్‌షోర్ విండ్ టర్బైన్‌ల వల్ల సంభవించే మరణాలకు అంచనాలను అందించలేదు.

పొడవైన విండ్ టర్బైన్‌లు వల్ల పక్షులకు ఖచ్చితంగా ప్రమాదం ఉందని మా పరిశోదనలో తేలింది, కాని పిల్లులు మరియు నగరాల్లో ఎత్తైన గాజు భవనాలు వలన పక్షి జాతికి కలిగించే హాని/నష్టంతో పోల్చితే భూమిపై ఉన్న విండ్ టర్బైన్‌లు వలన జరిగె హాని చాల తక్కువ శాతం. గాజు భవనాలు/కిటికీల ద్వారా చనిపోయిన 624 మిలియన్ల పక్షులతో పోలిస్తే టర్బైన్లు వలన 0.1% పక్షులు మరియు పిల్లులతో పోలిస్తే 0.03% చొప్పున పక్షులు చనిపోతున్నాయి.

నివేదికను ఇక్కడ చూడండి.

కింది ఇన్ఫోగ్రాఫ్ వివరాలను చూపుతుంది.

అయితే, ఈ భారీ టర్బైన్‌ల వల్ల వేలకొద్ది పక్షులు చనిపోతున్నాయన్నది నిజం. ఇటివల కాలంలో, దిన్ని పరిష్కరించడానికి అనేక ప్రయత్నాలు జరిగాయి.ఇప్పటికే అనేక శాస్త్రీయ పరిష్కారాలు సమర్థవంతమైన మరియు కొనుగోలు సామర్ధ్యం ఉన్న పరిష్కారాలుగా మెప్పును పొందాయి. వీడియోను ఇక్కడ చూడండి:

భారతదేశంతో సహా అనేక దేశాలలో విండ్ టర్బైన్‌లు సర్వసాధారణం కావడంతో మరియు వాతావరణ మార్పులకు అనుగుణంగా పునరుత్పాదక శక్తికి(renewable energy) అత్యంత అనుకూలమైన పరిష్కారం కాబట్టి తగిన జాగ్రత్తలు ఖచ్చితంగా తీసుకుంటే పక్షుల మరణాలను నివారించవచ్చు.

Birds (U.S. Fish & Wildlife Service)

సెన్సార్ టెక్నాలజీ

ఇటీవల, పక్షులు సమీపిస్తున్నప్పుడు టర్బైన్‌లను నెమ్మదిగా లేదా ఆపడానికి కొన్ని సెన్సార్ టెక్నాలజీ అభివృద్ధి చేయబడింది. IdentiFlight అని పిలువబడే AI-ఆధారిత కెమెరా డిటెక్షన్ సిస్టమ్ 2019 సం నుండి పవన శక్తి పరిశ్రమకు (wind energy industry) సురక్షితంగా పక్షులను రక్షించడానికి ఏంతో సహాయపడుతూ ఉంది.

IdentiFlight 360-డిగ్రీల (radiusలో) ఆకాశాన్ని స్కాన్ చేస్తుంది మరియు ఒక కిలోమీటరులోపు ఎగురుతున్న ఏదైనా వస్తువును గుర్తించగలదు. ఏదైనా ఎగిరే వస్తువు/ఇమేజ్/పక్షిని గుర్తిస్తే, సిస్టమ్ విండ్ టర్బైన్‌లను స్విచ్ ఆఫ్ చేసే ముందు, ఆ ఎగిరే వస్తువు/పక్షిని 200 ఇమేజ్ లక్షణాలలో ఉన్నా చిత్రాలతో విశ్లేషించడానికి కృత్రిమ మేధస్సును ఉపయోగించి, సమీపించే పక్షులను రక్షిస్తుంది. వాస్తవమైన వీడియోని ఇక్కడ చూడండి.

వాదన/Claim:  విండ్ టర్బైన్ల వలన లక్షలాది పక్షులు చనిపోతున్నాయి.
నిర్ధారణ:ఈ వాదన పాక్షికంగా నిజం అయితే పక్షులను చంపే ఇతర కారకాల కంటే ఈ శాతం చాలా తక్కువ.
టర్బైన్‌ల నుండి పక్షులను రక్షించడానికి కొత్త సాంకేతికతలు విజయవంతంగా పరీక్షించబడ్డాయి లేదా
పరీక్షించబడుతున్నాయి, ఎందుకంటే పునరుత్పాదక ఇంధన వనరులలో(renewable energy sources) పవన శక్తి (wind energy) కాలుష్య రహిత మరియు పచ్చని వాతావరణంకి,
శిలాజ ఇంధనాలు (fossil fuels) గ్లోబల్ వార్మింగ్ మరియు వాతావరణ మార్పులకు దోహదం చేస్తున్నాయి కాబట్టి.

Our rating: Misinterpretation

మరి కొన్ని Fact Checks: 
No, Rs.500 Indian currency notes with '*' symbol are NOT FAKE  but genuine; Fact Check ; 
Did these migratory birds Bayan and Onon reach India travelling 5,000 miles? Fact Check;

ISRO చీఫ్ చంద్రయాన్-3 విజయాన్ని డ్యాన్స్ చేస్తు సంబరాలు చేసుకుంటున్నట్లు ఈ వీడియో చూపిస్తుందా? Fact Check

చంద్రుని దక్షిణ ధ్రువంపై చంద్రయాన్-3 విజయవంతంగా సాఫ్ట్-ల్యాండింగ్ అయిన తర్వాత, ఇస్రో చీఫ్ – ఎస్ సోమనాథ్ – మరియు ఇతర శాస్త్రవేత్తలు ఒక పార్టీలో డ్యాన్స్ చేస్తూ మరియు ఆనందిస్తున్నట్లు చూపించే అనేక వీడియోలు సోషల్ మీడియాలో కనిపించాయి.

ఇస్రో శాస్త్రవేత్తలు చంద్రయాన్-3 విజయాన్ని జరుపుకుంటున్నట్లు చాలా మంది ట్విటర్ వినియోగదారులు తమ ప్రొఫైల్‌లలో వీడియోను షేర్ చేస్తు, అది తాజా వీడియోగా పేర్కొన్నారు. భారతదేశం యొక్క మూడవ చంద్ర మిషన్ రోవర్ చంద్రునిపై విజయవంతంగా ల్యాండ్ అయిన రోజు ఆగస్టు 23 నుండి ఈ వీడియో సోషల్ మీడియా ప్లాట్‌ఫారమ్‌లో వైరల్‌గా మారింది.

ఇక్కడ, ఇక్కడ మరియు ఇక్కడ కూడా షేర్ చేయబడింది.

వైరల్ వీడియోలో వాస్తవం ఎంత ఉందో తనిఖీ చేయమని Digiteye Indiaకి WhatsApp అభ్యర్థన వచ్చింది.

FACT CHECK

Digiteye India బృందం గూగుల్ రివర్స్ ఇమేజ్ సెర్చ్‌లో ఈ వైరల్ వీడియో నుండి కొన్ని కీలక ఫ్రేమ్‌లను పరిశీలించినప్పుడు, చాలా మంది వ్యక్తులు ఈ వీడియోను షేర్ చేసినట్లు కనుగొన్నాము. ట్విట్టర్‌లో కూడా పరిశీలించినప్పుడు, సిద్ధార్థ్ MP అనే వినియోగదారు ఈ ట్వీట్‌ చేశాడని తెలుసుకున్నాము.WION న్యూస్‌కి చెందిన జర్నలిస్ట్ ఈ వీడియోను క్యాప్షన్‌తో ఇలా పోస్ట్ చేసారు: “Dr S. Somanath & team #isro…గర్వంగా,ఆనందంగా సంబరాలు చేసుకోండి.1.4+bn హృదయాలను గర్వంతో మరియు ఆనందంతో ఉబ్బిపోయేలా చేసే శక్తి మరియు జ్ఞానం ప్రపంచంలో ఎంత మందికి ఉంది!#Chandrayaan3 #Chandrayaan3Landing #Chandrayaan3Mission #india #space #tech.”

అయితే, తరువాతి ట్వీట్‌లో ట్వీట్‌లో, వినియోగదారుడు వీడియో తాజాది కాదని పేర్కొన్నారు. అతను ట్వీట్ చేసాడు, “దయచేసి గమనించండి: ఇది ఈ సంవత్సరం ప్రారంభంలోని వీడియో మరియు ఈ మొత్తం ఈవెంట్‌కు నాకు అధికారిక అనుమతి ఉంది.ఈ వీడియో ఈ రోజుది కాదు!”

ఈ వీడియో యొక్క వాస్తవికతను మరింత పరిశీలించడానికి, మేము ఆగస్టు 23 నుండి ISRO శాస్త్రవేత్తల ఇతర వీడియోలను చూశాము.చంద్రయాన్-3 ల్యాండింగ్ ప్రత్యక్ష ప్రసారంలో, S సోమనాథ్ గారు భిన్నమైన వేషధారణలో ఉన్నారు.విజయవంతంగా ల్యాండింగ్ తర్వాత ఇస్రో చీఫ్ ప్రసంగాన్ని మేము చూసినప్పుడు అతను నల్లటి వెయిస్ట్‌కోట్‌తో అదే ఆకాశ-నీలం చొక్కా ధరించారు.

[See Also: Split Moon image goes viral on WhatsApp; Fact Check]

Here is a video of S Somanath’s speech.

ఎస్ సోమనాథ్ గారి ప్రసంగానికి సంబంధించిన వీడియో ఇక్కడ ఉంది.

మేము S సోమనాథ్ యొక్క మరికొన్ని వీడియోల కోసం Googleని పరిశీలించినప్పుడు, అది నెల క్రితం యొక్క పాత వీడియో అని కనుగొన్నాము.కర్ణాటకలోని బెంగళూరులో జరిగిన G20 స్పేస్ ఎకానమీ లీడర్స్ మీటింగ్‌లో ఇస్రో చీఫ్ ప్రేక్షకులను ఉద్దేశించి మాట్లాడుతున్న వీడియో అని తెలుస్తుంది.

S సోమనాథ్ గారు G20 సమావేశం వీడియోలోను మరియు డ్యాన్స్ వైరల్ వీడియోలోను ఒకే వేషధారణలో ఉన్నారు.మరియు రెండు వీడియోలలో మెడలో ఒకే ట్యాగ్ ఉంది.

Claim/వాదన: చంద్రుని ఉపరితలంపై చంద్రయాన్-3 విజయవంతంగా సాఫ్ట్ ల్యాండింగ్ అయిన సందర్భంగా ఇస్రో చీఫ్ డ్యాన్స్ చేస్తు సంబరాలు చేసుకున్నారని ఆగస్టు 23న పోస్ట్ చేసిన పలు వీడియోలు పేర్కొన్నాయి.

నిర్ధారణ: ఈ ఏడాది ప్రారంభంలో బెంగళూరులో జరిగిన G20 సమావేశానికి సంబంధించిన పాత వీడియో.

Rating: Misrepresentation – ???

మరికొన్ని Fact checks:

Split Moon image goes viral on WhatsApp; Fact Check , 

 Fake claim attributed to Chief Justice Chandrachud is going viral on social media; Fact Check]

సమయం వెనుకకు నడిచే సమాంతర విశ్వంని NASA కనుగొందా? Fact Check

సమయం వ్యతిరేక దిశలో (సమయం వెనుకకు)వెలుతున్న సమాంతర విశ్వాన్ని NASA కనిపెట్టిందనే వాదనలతో ఇంటర్నెట్ సంచలనమైంది.అనేక వార్తాపత్రికలు మే 20 మరియు 21 తేదీలలో ఈ కథనాన్ని Google search ట్రెండ్‌లలో అగ్రస్థానంలో ప్రసారం చేశాయి, ఎక్కువగా న్యూయార్క్ పోస్ట్, ఎక్స్‌ప్రెస్ మరియు డైలీ స్టార్ వంటి టాబ్లాయిడ్‌లు ‘నాసా శాస్త్రవేత్తల వద్ద సమాంతర విశ్వం ఉందని నిరూపించగల సాక్ష్యాలు ఉన్నాయని’ కోట్ చేసారు.

మే 21న సెర్చ్ స్ట్రింగ్ ‘ప్యారలల్ యూనివర్స్’ కోసం గత 24 గంటల యొక్క Google గ్రాఫ్ని దిగువన చూడండి:

NASA ఈ సమాంతర విశ్వాన్ని కనుగొన్నట్లు అన్ని వార్తా సంస్థలు పేర్కొన్నాయి మరియు Google searchలో కొన్ని ఫలితాలు క్రింద చూడగలరు:

Fact Check

న్యూ సైంటిస్ట్‌లోని ఒక వార్తా కథనం ప్రకారం,భూమి వాతావరణంలోకి cosmic-rays ప్రవేశించడం వలన కలిగె గాలి జల్లులను (air showers) గుర్తించే అంటార్కిటిక్ ఇంపల్సివ్ ట్రాన్సియెంట్ యాంటెన్నా (ANITA– 37,000 మీటర్ల ఎత్తులో ఎగురుతున్న బెలూన్‌పై అమర్చిన ఒక రేడియో డిటెక్టర్‌ను) NASA బృందం వారు ఆపరేట్ చేస్తున్నారు.అంటార్కిటికాలో రీడింగులను వక్రీకరించే రేడియో శబ్దం(radio noise) లేనందున, ANITA దానిపై హోవర్ చేయగలదు.

యాంటెన్నా ఇప్పటివరకు భౌతిక శాస్త్రంలో తెలిసినట్లుగా బాహ్య అంతరిక్షం నుండి క్రిందికి ప్రవహించకుండా భూమి లోపల నుండి పైకి ప్రయాణించే అధిక-శక్తి కణాల “గాలి”ని(“wind” of high-energy particles) కనుగొంది. దీనికి మరింత వివరణ ఇస్తు, పీటర్ గోర్హామ్ అనే ఒక పరిశోధకుడు, సమాంతర విశ్వం ఉనికిలో ఉండవచ్చని మరియు దానిలో సమయం రివర్స్‌లో( వెనుకకు ) వెలుతుందనే అనే సిద్ధాంతాన్ని ఉదహరించారు.

వాస్తవానికి, సమాంతర విశ్వం యొక్క సిద్ధాంతం పాత కల్పన కానీ ఈ ఊహ ఆధారంగా అనేక హాలీవుడ్ సినిమాలు నిర్మించబడ్డాయి. ప్రముఖ సిట్‌కామ్ ‘బిగ్ బ్యాంగ్ థియరీ’లో ప్రధాన నటుడు లియోనార్డ్, షెల్డన్ కూపర్‌తో కలిసి అంటార్కిటికాను సందర్శించి “గ్రౌండ్ బ్రేకింగ్ డిస్కవరీ” చేస్తాడు, కానీ ప్రయత్నం ఫలించదు. ఈసారి NASAకి ఆపాదించబడిన claim/వాదన వైరల్‌గా మారింది.

Credit: NASA

2006లో మరియు 2014లో ANITA ప్రాజెక్ట్ కనుగొన్న కణాల(particles) ప్రవర్తన భౌతిక శాస్త్రంలో తెలిసిన కణాలకు బిన్నంగా ఉంది.లేదా కణాలు కనుగొనబడిన అంటార్కిటికాలోని మంచుతో కూడా సంబంధం కలిగి ఉండవచ్చు. కణాల యొక్క విచిత్రమైన తలక్రిందుల కదలిక పరిశిలిస్తే, ఎక్కడో, సమయం వెనుకకు వెలుతుందని, అందుకే, సమాంతర విశ్వం యొక్క ఆలోచన ఉద్భవించిందని, దీనిలో సమయం మరియు భౌతిక శాస్త్రం రెండూ భిన్నంగా ప్రవర్తిస్తాయనే ముందుకు తీసుకురాబడింది.

Australia’s national science ఏజెన్సీ యొక్క గౌరవ సభ్యుడు ‘Ron Ekers’ CNETతో ఇలా అన్నారు: “నాలుగు సంవత్సరాల తర్వాత ANITA కనుకొన్న అసాధారణ సంఘటనల గురించి సంతృప్తికరమైన వివరణ లేదు కాబట్టి , ఈ ప్రాజెక్ట్ లో పాల్గొన్న వారిని ఇది చాలా నిరాశపరిచింది.

కానీ కొన్ని వార్తలు పేర్కొన్నట్లు NASA ఈ సమాంతర విశ్వంని కనుగొనలేదు. NASA వెబ్‌సైట్‌లో అటువంటి దావా/వాదన గురించి ఎటువంటి ప్రస్తావన లేదు. సమయం వెనుకకు నడిచే సమాంతర విశ్వంని NASA నిజంగా కనిపెట్టినట్లయితే, , అది పరిశోధకులకు తగిన గుర్తింపు ఇచ్చీ అధికారిక ప్రకటన చేసి ఉండెది.

Claim/వాదన: సమయం వెనుకకు నడిచే సమాంతర విశ్వంని NASA కనుగొందా? Fact Check

నిర్ధారణ: ఈ వాదనలు NASA చేసినవి కావు, సమాంతర విశ్వంని గురించి NASAకి ఆపాదించబడిన claim/వాదన తప్పు. 
Rating Misrepresentation .

సుప్రీమ్ కోర్ట్ ప్రధాన న్యాయమూర్తి చంద్రచూడ్‌కు ఆపాదించబడిన తప్పుడు దావా/వాదన సోషల్ మీడియాలో వైరల్ అవుతోంది; Fact Check

భారత ప్రధాన న్యాయమూర్తి DY చంద్రచూడ్ ‘ప్రజలను వీధుల్లోకి రావాలని మరియు వారి హక్కులను కాపాడుకోవడానికి ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా నిరసన తెలియజేయాలని’ కోరుతున్నట్టు ఆయన ఫోటోతో ఉన్న ఒక సందేశం వాట్సాప్‌లో షేర్ చేయబడుతోంది.

“భారత ప్రజాస్వామ్యం సుప్రీం కోర్ట్ జిందాబాద్” అని రాసి ఉన్న శీర్షికతో ప్రధాన న్యాయమూర్తి చంద్రచూడ్ ఫోటోను షేర్ చేయబడింది. ఫోటో మీద క్రింద విధంగా వ్రాసీ ఉంది.

“మేము భారత రాజ్యాంగాన్ని, భారత ప్రజాస్వామ్యాన్ని రక్షించడానికి మా శాయశక్తులా ప్రయత్నిస్తున్నాము. అయితే మీ సహకారం కూడా చాలా ముఖ్యం. దీని కోసం ప్రజలందరూ సంఘటితమై వీధుల్లోకి వచ్చి తమ హక్కుల కోసం ప్రభుత్వాన్ని అడగాలి. ఈ నియంతృత్వ ప్రభుత్వం ప్రజలను భయపెడుతుంది మరియు బెదిరిస్తుంది, కానీ మీరు భయపడాల్సిన అవసరం లేదు, ధైర్యంగా ఉండండి మరియు ప్రభుత్వాన్ని అడగండి, నేను మీతో ఉన్నాను.”

భారతదేశ సుప్రీం కోర్టు యొక్క అత్యున్నత పదవిని కలిగి ఉన్న అత్యున్నత న్యాయమూర్తి అయిన CJIకి సంబంధించిన పోస్ట్‌లోని విషయాల యొక్క వాస్తవాన్ని తనిఖీ చేయడానికి Digiteye India బృందం వాట్సాప్ అభ్యర్థనను(WhatsApp request) స్వీకరించింది.

FACT CHECK

Digiteye India బృందం అనేక అంశాలలో కోట్/Claim నకిలీదని గుర్తించింది. ఏ సీజేఐ(CJI) కూడా ఇలాంటి అప్పీలు చేయరు.వ్యాకరణం మరియు వాక్యాలలో తప్పులు చూస్తే ఆ పోస్ట్ CJI నుండి వచ్చింది కాదని వెల్లడవుతుంది.“ఇది ఫేక్ ఫార్వార్డ్”. సీజేఐ చంద్రచూడ్ లాంటి వారు అలాంటి పని చేయరు. భారత ప్రధాన న్యాయమూర్తి పైన చేసిన ఇటువంటి తీవ్రమైన దుశ్చర్యలకు తీవ్రమైన చర్యలు తీసుకోవాలి ” అని భారత సొలిసిటర్ జనరల్ తుషార్ మెహతా పునరుద్ఘాటించారు.

వెంటనే CJI మరియు సుప్రీం కోర్ట్ కార్యాలయాలు సోమవారం ఒక పత్రికా ప్రకటనను విడుదల చేసి, సుప్రీం కోర్ట్ యొక్క ఉన్నత న్యాయమూర్తి అటువంటి ప్రకటన ఎప్పుడూ చేయలేదని మరియు ఆన్‌లైన్‌లో ప్రసారం అవుతున్న సందేశాలు(Messages) తప్పుడు సందేశాలని పేర్కొంది. వారిచ్చిన ప్రకటన కాపీని ఇక్కడ చూడండి:

పై ప్రకటన అనువాదం: ఈ సందేశం(Message) యొక్క వాస్తవికతను సుప్రీంకోర్టు తోసిపుచ్చింది, “సోషల్ మీడియాలో ప్రధాన న్యాయమూర్తి చంద్రచూడ్ యొక్క ఫైల్ ఫోటోను ఉపయోగించి ఆయనను తప్పుగా ఉటంకిస్తూ( Quote చేస్తు) ప్రచారం చేస్తున్నారనే పోస్ట్ చేయడం భారత సుప్రీంకోర్టు దృష్టికి వచ్చింది.ఇది నకిలీ మరియు దురుద్దేశం కలిగిన పోస్ట్. భారత ప్రధాన న్యాయమూర్తి అటువంటి పోస్ట్‌ను జారీ చేయలేదు మరియు అటువంటి పోస్ట్‌కు అధికారిక అనుమతి ఇవ్వలేదు. ఈ విషయంలో చట్టాన్ని అమలు చేసే అధికారులతో తగిన చర్యలు తీసుకుంటున్నాం.”

Claim/వాదన: భారత ప్రధాన న్యాయమూర్తి డివై చంద్రచూడ్ ప్రజలు ఏకమై తమ హక్కుల కోసం అధికారులపై పోరాడాలని కోరారు.

నిర్ధారణ: లేదు, జస్టిస్ చంద్రచూడ్ ఎప్పుడూ అలాంటి పోస్ట్‌ను జారీ చేయలేదు మరియు అలాంటి పోస్ట్‌కు అధికారిక అనుమతి ఇవ్వలేదు.

Rating: Totally False —

[మరి కొన్ని Fact Checks: Did laser beam weapons from space cause Hawaii wildfires? Fact Check]

No, Rs.500 Indian currency notes with ‘*’ symbol are NOT FAKE but genuine; Fact Check]

 

మహామేరు పుష్పం ప్రతి 400 సంవత్సరాలకు ఒకసారి వికసిస్తుందా? Fact Check

క్యాబేజీని పోలిన ఆకులతో కూడిన పెద్ద పసుపు రంగు పువ్వు ఫోటో ఒకటి సోషల్ మీడియాలో వైరల్ అవుతోంది.చిత్రంతో ఉన్న శీర్షిక “టిబెట్ యొక్క ప్రత్యేకమైన ‘పగోడా ఫ్లవర్’ శుభప్రదమైనది.హిమాలయాల్లో ప్రతి 400 సంవత్సరాలకు ఒకసారి వికసించే మహామేరు పుష్పం ఇది.మన తరంకు కనీసం ఫోటోల్లో చూసే అదృష్టం ఉంది.దయచేసి ఇతరులు కూడా చూడగలిగేలా షేర్ చేయండి.జీవితాంతం అదృష్టం కలిసి వస్తుంది! ”

పువ్వును చూస్తే అదృష్టం కలిసి వస్తుంది! అని పేర్కొనడంతో చిత్రాలు వైరల్‌గా మారాయి.

Fact Check:

సోషల్ మీడియాలో పరిశీలించినపుడు ఈ చిత్రం 2019 నుండి  చెలామణిలో ఉన్నట్టు చూపించింది.ఇది కాకుండా, ఇతర పువ్వుల చిత్రాలు కూడా అదే శీర్షికతో షేర్ చేయబడ్డాయి.Digit Eye India  వాస్తవం తెలుసుకోవడం కోసం ఈ చిత్రాన్ని/అభ్యర్థనను స్వీకరించింది.

మేము Plant Netలో రివర్స్ ఇమేజ్ ఉపయోగించి పరిశిలిస్తే, ఆ మొక్క పేరు Rheum nobile అని చూపించింది. (Plant Net websiteలో వినియోగదారులు మొక్కల చిత్రాలను అప్‌లోడ్ చేసి దాని శాస్త్రీయ నామాన్ని తెలుసుకోవచ్చును)

Sikkim Rhubarb(సిక్కిం రబర్బ్) అని కూడా పిలువబడే Rheum nobile(రుయం నోబిల్), రెండు మీటర్ల ఎత్తు వరకు పెరిగి,ఎక్కువ కాలం నిలిచి ఉండే మొక్క.ఇది జూలై మరియు ఆగస్టు మధ్య పుష్పాలను వికసిస్తుంది.ఇది హిమాలయాలకు చెందినది మరియు సిక్కిం, భూటాన్,టిబెట్ వంటి ఆల్పైన్ ప్రాంతాలలో ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది.

[మరి కొన్ని Fack Checks చూడండి: [No, Rs.500 Indian currency notes with ‘*’ symbol are NOT FAKE but genuine; Fact Checkమరియు  [Sandals with Ganesha image surface after 2 decades on social media; Fact Check]

అయితే, పగోడా ఫ్లవర్ అని పిలువబడే ఒక పువ్వు ఉంది కానీ పైన చూపిన విధంగా ఎరుపు రంగులో ఉంటుంది.ఇది సాధారణంగా ఆసియాలో కనిపిస్తుంది. Florida Museum. వారి ప్రకారం, దీని శాస్త్రీయనామం Clerodendrum paniculatum, ఇది 6 అడుగుల లేదా అంతకంటే ఎక్కువ పొడవు పెరుగుతుంది. ‘Flowers of India, ‘వారి ప్రకారం పిరమిడ్ ఆకారపు కలిగి జపనీస్ పగోడా లాగా అంచెలంచెలుగా అమర్చబడి ఉంటాయి కాబట్టి ఈ పువ్వుకు ఆ పేరు పెట్టారు.ఒకొక్క పువ్వు కేవలం 0.5-అంగుళాల పొడవు  ఉండి, ఎక్కువ కాలం నిలిచి ఉండే మొక్క.

అదేవిధంగా, చెలామణిలో ఉన్న తెల్లని పువ్వు, చిగురించే దశలో ఉన్న కింగ్ ప్రొటీయా పువ్వు (King Protea flower)యొక్క చిత్రం.  Gardenia వారి ప్రకారం ప్రొటీయా సైనరాయిడ్స్(Protea cynaroides)అని కూడా పిలుస్తారు, ఇది దక్షిణాఫ్రికా జాతీయ పుష్పం.చాలా తక్కువ కొమ్మలు కలిగి పొదగా ఉంటుంది, ఇది ఒక సీజన్‌లో ఆరు నుండి పది పువ్వులను కాసుస్తుంది.

Claim/వాదన: మహామేరు పుష్పం ప్రతి 400 సంవత్సరాలకు వికసిస్తుందా? Fact Check

నిర్ధారణ: 1.క్యాబేజీని పోలిన ఆకులతో కూడిన పెద్ద పసుపు రంగు పువ్వు పేరు Rheum nobile. ప్రతి 400 సంవత్సరాలకు ఒకసారి వికసిస్తుందనే వాదన తప్పు.

2.పగోడా ఫ్లవర్ అని పిలువబడే ఒక పువ్వు ఉంది కానీ తెలుపులో కాకుండ ఎరుపు రంగులో ఉంటుంది.దీని శాస్త్రీయనామం Clerodendrum paniculatum.

3.చెలామణిలో ఉన్న తెల్లని పువ్వు కింగ్ ప్రొటీయా పువ్వు(King Protea flower).ఇది ఒక సీజన్‌లో ఆరు నుండి పది పువ్వులను కాస్తుంది.

4.కార్ప్స్ ప్లాంట్( Corpse Plant)అని కూడా పిలువబడే అమోర్ఫోఫాలస్ టైటానియం(Amorphophallus Titanium) పుష్పాలు వికసించటానికి దాదాపు 4–10 సంవత్సరాలు పడుతుంది.

Rating Misinterpretation:


					

2019 సం.లో రెస్క్యూ చేసిన కుక్కపిల్లల పాత వీడియో, టర్కీ భూకంపంలో రెస్క్యూ చేసిన వీడియోగా సోషల్ మీడియాలో వైరల్ అయింది; Fact Check

టర్కీ మరియు సిరియాలో భూకంపం సంభవించి,ముఖ్య వార్తగా వెలువడుతున్న సమయంలో, కుక్కపిల్లల తల్లి ఆత్రుతగా ఒక వ్యక్తి చుట్టూ తిరుగుతు,అతను కుక్కపిల్లలను ఎలా రక్షించాడో చూపిస్తూ ఒక వీడియో వైరల్ అయ్యింది. తాజా భూకంప ప్రభావిత ప్రాంతాలలో రెస్క్యూ ఆపరేషన్ల సమయంలో జరిగిన వాదనను మరియు వీడియోను చూడండి.

టర్కీలో భూకంపంలో శిథిలాలు క్రింద చిక్కుకున్నఈ కుక్కపిల్లల్ని 7 రోజుల తర్వాత రెస్క్యూ బృందాలు రక్షించగలిగాయి!  #Turkey_earthquake #earthquaketurkey #HelpTurkey #Turcja #Turquie #Turquia #Turchia #earthquakeinsyria #Syria #depremzede #AhbapDernegi #earthquake #earthquakes. pic.twitter.com/rcIamjvxkx

— Abdul Ahad (@OneAahad) February 14, 2023

ఇది ఇక్కడ మరియు ఇక్కడ షేర్ చేయబడింది. “టర్కీ భూకంపం” అనే హ్యాష్‌ట్యాగ్‌తో ఉన్న క్యాప్షన్, ఇది టర్కీ నుండి తీసుకోబడింది అని సూచించింది. ఈ వైరల్ వీడియోకి ట్విట్టర్ మరియు ఇన్‌స్టాగ్రామ్‌లో వేల సంఖ్యలో లైక్‌లు మరియు రీట్వీట్‌లు వచ్చాయి.

FACT CHECK

వీడియోలో శీతాకాలపు దుస్తులు ధరించకుండా ఉన్న వ్యక్తిని చూసి ‘DigitEye India బృందం’, Youtube మరియు Google రివర్స్ ఇమేజ్నలో వీడియో యొక్క మూలాన్ని పరిశీలించి, వాస్తవాని తెలుసుకున్నారు. నిజానికీ ఇది 2019లో భారతదేశం నుంచీ అప్‌లోడ్ చేయబడిన వీడియో అని, అది రాజస్థాన్‌లో భారీ వర్షాల కారణంగా ఓ ఇల్లు కూలిపోవడంతో ఒక వ్యక్తి కుక్కపిల్లలను ఎలా రక్షించాడో చూపిస్తూన్న వీడియో.

ఆ వ్యక్తి వేసుకున్నా టీ-షర్ట్ వెనకల “AnimalAid Unlimited” అని కనిపిస్తుంది, ఇది ఉదయపూర్‌లోని వీధి జంతువులను రక్షించే మరియు సహాయం చేసే ఒక NGO.వాస్తవానికి ఈ వీడియోను NGO వారి యూట్యూబ్ ఛానెల్‌లో ఆగస్టు 8,2019న షేర్ చేసింది. భారీ వర్షాల కారణంగా కుప్పకూలిన ఇంటి శిథిలాల కింద తన కుక్కపిల్లలు చిక్కుకోవడంతో ఏడుస్తున్న తల్లి కుక్క గురించి NGOకి సమాచారం అందినట్లు వివరించారు.వెంటనే, NGO సిబ్బంది సంఘటనా స్థలానికి చేరుకుని, ఈ అసలు వీడియో(original video)లో చూపిన విధంగా కుక్కపిల్లలను రక్షించారు.

అందువల్ల, టర్కీ భూకంపం సహాయక చర్యల భాగంగా తీసిన వీడియో అనే వాదన తప్పు.

వాదన/Claim:ఇటీవలి టర్కీ భూకంపం విపత్తు సమయంలో కుక్కపిల్లలను రక్షించినట్లు వీడియో చూపిస్తుంది.
నిర్ధారణ: భారతదేశం నుంచీ అప్‌లోడ్ చేయబడిన పాత వీడియో. టర్కీ భూకంపం సమయంలోనిది కాదు.
Rating: Misrepresentation —

[మరి కొన్ని FACT CHECKS చూడండి:

No, Rs.500 Indian currency notes with ‘*’ symbol are NOT FAKE but genuine; Fact Check]

  Did Turkey release stamp on Modi after India’s help in earthquake relief operations? Fact Check]

 

 

 

 

 

 

 

 

ఆంధ్రా తీరం ఒడ్డుకు కొట్టుకొచ్చిన రథం బంగారంతో చేసింది కాదు, బంగారు రంగులో మాత్రమే ఉంది; Fact Check

ఆసాని తుఫాను మే 10, 2022న ఆంధ్రప్రదేశ్ తీరాన్ని తాకినప్పుడు, ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని శ్రీకాకుళం వద్ద ఒడ్డుకు కొట్టుకొచ్చిన “బంగారు రథం (‘SONE का रथ’)” గురించిన వైరల్ వీడియో చాలా మంది దృష్టిని ఆకర్షించింది.దాదాపు అన్ని వార్తా కేంద్రాలు ఈ వార్తను కవర్ చేశాయి మరియు టీవీ ఛానెల్‌లు స్థానిక ప్రజలు దానిని సముద్రం నుండి ఒడ్డుకు ఎలా లాగడానికి ప్రయత్నిస్తున్నారో చూపించాయి.

వెంటనే, ఇది బంగారు రథం అనే వాదనతో వాట్సాప్ మరియు ట్విట్టర్ సందేశాలులో హోరెత్తినాయి.

समंदर में मिला सोने का रथ:

चक्रवात असानी की वजह से आंध्र प्रदेश के श्रीकाकुलम जिले के एक तट पर समुद्री लहरें एक ‘सोने का रथ’ बहा ले आई हैं,
इस रथ की बनावट किसी मोनेस्ट्री जैसी है,

माना जा रहा है कि ये रथ थाइलैंड या म्यांमार से बहकर आंध्र के तट तक पहुंच गया है!

Video: ABP news pic.twitter.com/HpjS7dERmj

— !!…शिवम…!! ??RED_2.0?? (@Aaaru_Prem) May 11, 2022

పైన హిందీ యొక్క అనువాదం ఇది: సముద్రంలో దొరికిన బంగారంతో చేసిన రథం.ఆసాని తుఫాను ఆంధ్రప్రదేశ్ తీరాన్ని తాకినప్పుడు, ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని శ్రీకాకుళం వద్ద ఒడ్డుకు కొట్టుకొచ్చిన “బంగారు రథం”. రథం ఒక మఠం ఆకారంలో ఉంది. బహుశా ఇది థాయ్‌లాండ్ లేదా మయన్మార్ నుండి తేలుతూ ఆంధ్రప్రదేశ్ తీరానికి చేరి ఉండవచ్చు.

తుఫానులో ఈ “రథం” బీచ్ ఒడ్డుకు కొట్టుకొచ్చింది. ఇది కేవలం బంగారంతో తయారు చేయబడింది…
మన హిందూ నాగరికత ఎంత సుసంపన్నంగా, ధనికంగా ఉందో చెప్పడానికి ఇది ప్రతీక… #GoldenChariot pic.twitter.com/CWaKdLKR8T

— Nick (@Nickonlyfru) May 11, 2022

#Goldenchariot: ಶ್ರೀಕಾಕುಳಂ ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ತೇಲಿ ಬಂದ ಗೋಲ್ಡನ್ ರಥದ ಲೇಟೆಸ್ಟ್ ದೃಶ್ಯ
ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ ► https://t.co/I3omngLlis

Video Link►https://t.co/RycA87x9pL#TV9Kannada #goldenchariot #mysteriouschariot #SrikakulamCostal #AndhraPradesh pic.twitter.com/NoBt3skt8Q

— TV9 Kannada (@tv9kannada) May 11, 2022

ఇది ట్విట్టర్ మరియు వాట్సాప్‌లలో విస్తృతంగా షేర్ చేయబడింది.

golden chariot

[ఇది కూడా చదవండి: పైనాపిల్‌తో కూడుకున్న వేడినీరు క్యాన్సర్‌ కణాలను నాశనం చేయగలదా? Fact Check ]

FACT CHECK

శ్రీకాకుళం జిల్లా కలెక్టర్ Shrikesh B Lathakar గారు మీడియాతో మాట్లాడుతూ రథం బంగారంతో చేసింది కాదని, బంగారు రంగులో మాత్రమే ఉందని స్పష్టం చేశారు. “రథం ఇప్పుడు స్థానిక పోలీసుల అదుపులో ఉంది.”

“ఇది వేరే దేశం నుండి వచ్చి ఉండవచ్చు. మేము ఇంటెలిజెన్స్ మరియు ఉన్నతాధికారులకు సమాచారం అందించాము అని నౌపడ గ్రామం (శ్రీకాకుళం జిల్లా) యొక్క SI Saikumar గారు ANI వార్తా సంస్థతో నిర్ధారించారు.

#WATCH | Andhra Pradesh: A mysterious gold-coloured chariot washed ashore at Sunnapalli Sea Harbour in Srikakulam y’day, as the sea remained turbulent due to #CycloneAsani

SI Naupada says, “It might’ve come from another country. We’ve informed Intelligence & higher officials.” pic.twitter.com/XunW5cNy6O

— ANI (@ANI) May 11, 2022

శ్రీకాకుళంలోని టెక్కలి సర్కిల్ సర్కిల్ ఇన్‌స్పెక్టర్ ఎం వెంకట గణేష్ ఏఎన్‌ఐ(ANI)తో మాట్లాడుతూ, “రథంలో బంగారం వంటి విలువైన లోహం పోలీసులకు లభించలేదని అన్నారు. ఇది ఉక్కు మరియు చెక్కతో తయారు చేయబడింది. కానీ దాని రంగు బంగారు రంగు.”

జిల్లా యంత్రాంగం తర్వాత రథంపై బర్మీస్‌లో లిపిలో వ్రాసిన స్క్రిప్ట్‌ను మరియు దానిపై జనవరి 16, 2022 అని తేదీని కనుకొన్నారు,కాబట్టి దాని మూలం మయన్మార్ అని ఆధారం కనిపించింది,కాని మయన్మార్ అధికారుల ఇంకా నిర్ధారణ చేయలేదు.

బంగారు రంగు వేసినప్పటికీ,ఇది బంగారు రథం కాదని చెక్క, ఇనుప లోహంతో తయారు చేసినట్లు జిల్లా యంత్రాంగం కూడా స్పష్టం చేసింది. అందువల్ల, “రథం” బంగారంతో తయారు చేయబడలేదు, కానీ బంగారు రంగులో ఉన్న బౌద్ధ మఠంకి చెందిన రథంగా ప్రతిబింబిస్తుంది.

వాదన/Claim:మే 10న ఆసాని తుపాను సమయంలో స్వర్ణరథం ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని శ్రీకాకుళం తీరంలో కొట్టుకొచ్చింది.

Conclusion: రథం బంగారు రంగుతో పెయింట్ చేయబడ్డది కానీ బంగారంతో తయారు చేయలేదు.

Rating: Misinterpretation —

[ఇది కూడా చదవండి: పాత రూ.2 నాణెం ఆన్‌లైన్‌లో లక్షల రూపాయలకు అమ్ముడుపోతోందా? వాట్సాప్‌లో వీడియో వైరల్; Fact Check]

ప్రధాన మంత్రి బేరోజ్‌గార్ భట్టా యోజన కింద నిరుద్యోగ యువతకు ప్రభుత్వం నెలకు రూ. 3,000 భృతిని అందజేయటంలేదు; Fact Check

ప్రధాన మంత్రి బేరోజ్‌గార్ భట్టా యోజన కింద నిరుద్యోగ యువతకు ప్రభుత్వం నెలకు రూ. 3,000 భృతిని అందజేస్తోందని పేర్కొంటూ సోషల్ మీడియా వాట్సాప్ సందేశాలలో మళ్లీ కనిపించింది, అయితే ఇలాంటి వాదనలు గతంలో చాలాసార్లు అసత్యం అని బహిర్గతం చేసాయి.

Pradhan Mantri Berojgari Bhatta Yojana 2022: Apply Online, Registration Form – Police Results https://t.co/gvGboyzKpb

— Sarkarii Result (@SarkariResultI2) September 23, 2022

ఈ వార్త/వాదన ఇక్కడ చూడగలరు here మరియు here.

FACT CHECK

ఈ విధమైన వాదన కొత్తది కాదు, గతంలో ఇదే విధమైన వాదన నెలకు రూ.6,000 భృతిని అందజేస్తోందని పేర్కొంటూ షేర్ చేయబడింది.
భారత ప్రభుత్వ అధికారిక వెబ్‌సైట్లలో వెతికితే, కేంద్ర ప్రభుత్వం అలాంటి పథకం ఏదీ ప్రకటించలేదని తేలింది.2022లో కేంద్రం యొక్క పిఐబి ఫ్యాక్ట్ చెకింగ్ యూనిట్ అటువంటి దావా/వాదనను తోసిపుచ్చింది.

एक वायरल #Whatsapp मैसेज में दावा किया जा रहा है कि प्रधानमंत्री बेरोजगारी भत्ता योजना के तहत सरकार बेरोजगार युवाओं को हर महीने ₹6,000 का भत्ता दे रही है। #PIBFactCheck

▶️यह मैसेज फर्जी है।

▶️भारत सरकार ऐसी कोई योजना नहीं चला रही।

▶️कृपया ऐसे मैसेज फॉरवर्ड ना करें। pic.twitter.com/XDUURi2ahH

— PIB Fact Check (@PIBFactCheck) December 19, 2022

ప్రధాన మంత్రి బేరోజ్‌గార్ భట్టా యోజన పేరుతో భారత ప్రభుత్వం ఏ పథకాన్ని అమలు చేయడం లేదు మరియు సోషల్ మీడియా ప్లాట్‌ఫారమ్‌లలో ఇచ్చిన అన్ని వెబ్‌సైట్ లింక్‌లు తీసివేయబడినట్లు లేదా తొలగించబడినట్లు నిరూపించబడ్డాయి.
భారతీయ సైబర్ క్రైమ్ కోఆర్డినేషన్ సెంటర్ కూడా ఇటువంటి సందేశాలు మోసపూరితమైనవని మరియు ప్రజలు వ్యక్తిగత సమాచారాన్ని పంచుకునేలా ప్రజలను మోసగించే లక్ష్యంతో ఉన్నాయని స్పష్టీకరణ ఇచ్చింది.

ప్రస్తుతానికి, ఛత్తీస్‌గఢ్ ప్రభుత్వం మాత్రమే బేరోజ్‌గార్ భట్టా యోజనను అమలు చేస్తోంది. కాంగ్రెస్ అధికారంలో ఉన్న హిమాచల్ ప్రదేశ్ మరియు కర్ణాటకలో ఇలాంటి పథకాలు కొనసాగుతున్నాయి లేదా పైప్‌లైన్‌లో ఉన్నాయి. అంతే కాని, ప్రధాన మంత్రి బేరోజ్‌గార్ భట్ట యోజన పథకం కింద కేంద్ర ప్రభుత్వం ఎలాంటి నిరుద్యోగ భృతిని అందించడం లేదు.

Claim/వాదన: ప్రధాన మంత్రి బేరోజ్‌గార్ భట్టా యోజన కింద నిరుద్యోగ యువతకు ప్రభుత్వం నెలకు రూ. 3,000 భృతిని అందజేస్తోంది.

నిర్ధారణ: యువతకు నిరుద్యోగ భృతిని అందించే ‘ప్రధాన మంత్రి బేరోజ్‌గార్ భట్టా యోజన’ పేరుతో భారత ప్రభుత్వం ఏ పథకాన్ని అమలు చేయడం లేదు.పిఐబి మరియు సైబర్ క్రైమ్ కోఆర్డినేషన్ సెంటర్  వార్తలలో నిజం లేదని ప్రకటించింది మరియు ప్రజలను ఈ పథకం పేరుతో మోసపూరిత వెబ్‌సైట్‌లను నిర్వహించడం గురించి హెచ్చరించింది. అందువల్ల, ఈ వాదన తప్పు.

Rating: Misleading —

2 దశాబ్దాల తర్వాత వినాయకుడి చిత్రంతో కూడిన చెప్పులు సోషల్ మీడియాలో షేర్ చేసారు; Fact Check

సోషల్ మీడియాలో వినాయకుడి చిత్రాలతో కూడిన ఒక జత చెప్పుల చిత్రాన్ని చూపిస్తూ, ఈ చెప్పులను రూపొందించిన కంపెనీ మూసివేయబడే వరకు పాఠకులను దినిని వ్యాప్తిచేయమని కోరుతూ ఒక వాదన షేర్ చేయబడుతోంది. ఇది జూన్ 12,2023న క్రింది విధంగా Facebookలో షేర్ చేయబడింది:

FACT CHECKరెండు దశాబ్దాల క్రితం ఇదే చిత్రం ప్రధాన వార్తల్లోకి వచ్చింది కాబట్టి, మేము దానిని తీసుకొని Google రివర్స్ ఇమేజ్ సెర్చ్‌లో
చిత్రాన్ని పరిశీలించినమీదట అది పాత చిత్రమని, దానినే మళ్ళీ సోషల్ మీడియాలో మళ్లీ ఉపయోగిస్తున్నట్లు కనుగొన్నాము.

తదుపరి వార్తల పరిశీలనమీదట,అప్పటికే ఈ చిత్రం మీద అమెరికన్ హిందువులు వ్యతిరేకిస్తునట్లు అనేక వార్తలు వేలువడ్డాయి. అమెరికన్ హిందువులు 2003 సంవత్సరంలో అమెరికన్ ఈగిల్ ఔట్‌ఫిట్టర్స్ (American Eagle Outfitters) అనే కంపెనీ ఫ్లిప్-ఫ్లాప్‌లలో(చెప్పులలో) గణేశుడిని ఉపయోగించడంపై పరువు నష్టం కేసు దాఖలు చేసింది.

యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లోని హిందూ సంస్థల నుండి తీవ్ర వ్యతిరేకత రావడంతో, కంపెనీ వాటిని మార్కెట్ నుండి ఉపసంహరించుకుంది మరియు క్షమాపణలు చెప్పింది. అమెరికన్ ఈగిల్ అవుట్‌ఫిట్టర్స్(American Eagle Outfitters) యొక్క వైస్ ప్రెసిడెంట్ మరియు జనరల్ కౌన్సెల్ నీల్ బుల్మాన్ (Neil Bulman) జారీ చేసిన బహిరంగ క్షమాపణ క్రింద చూడవచ్చు.

ఈ సమస్య అనేక వార్తాపత్రికలలో విస్తృతంగా ప్రచురించబడింది.అయితే, 2015లో, ఈ చిత్రం మళ్లీ ట్విట్టర్‌లో క్రింది విధంగా షేర్ చేయబడింది:

@AEO you need to stop selling these flip flops. You have images of “HINDU GOD GANESHA”. pic.twitter.com/RWhYI5LZhu

— Big Bill (@BimalKatwala) June 8, 2015

ఇప్పుడు, రెండు దశాబ్దాల తరువాత, అదే చిత్రం హిందువుల మనోభావాలకు విరుద్ధమని తప్పుడు వాదనతో షేర్ చేయబడుతోంది. కాని ఈ సమస్య 2003కి సంబంధించినది మరియు ఇప్పటికే పరిష్కరించబడింది. కాబట్టి, కొత్త వాదన తప్పు. కించపరుస్తున్నదని

Claim/వాదన: A picture of sandals printed with Lord Ganesha’s images is being shared seeking closure of the company.
కంపెనీని మూసివేయాలని కోరుతూ గణేశుడి చిత్రాలతో ముద్రించిన చెప్పుల చిత్రం షేర్ చేయబడుతోంది.

నిర్ధారణ:ఈ సమస్య రెండు దశాబ్దాల నాటిది.యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లోని హిందూ సంస్థల నుండి తీవ్ర వ్యతిరేకత రావడంతో, కంపెనీ ఈ చెప్పులను మార్కెట్ నుండి ఉపసంహరించుకుంది మరియు క్షమాపణలు చెప్పింది.

Rating: Misrepresentation —

 

 

మణిపూర్‌లోని పురాతనమైన ఈ చర్చిని బిజెపి మద్దతుదారులు తగులబెట్టారా? నిజమేంటి?

వాదన/Claim:మణిపూర్‌ హింసాకాండలో సెయింట్ జోసెఫ్ చర్చికి బిజెపి కార్యకర్తలు నిప్పంటించారని ఒక వీడియో వైరల్ అయింది.

నిర్ధారణ/Conclusion:తప్పు వాదన. ఫ్రెంచ్ చర్చి దహనం చూపుతున్న వీడియో మణిపూర్‌లో జరిగిన సంఘటనగా ప్రచారం చేయబడింది.

రేటింగ్: పూర్తిగా తప్పు నిరూపణ —

Fact Check వివరాలు:

మణిపూర్‌లో హింసాత్మక సంఘటనలు ముఖ్యాంశాలు అవుతున్న నేపథ్యంలో, మణిపూర్‌లోని చర్చిని బిజెపి మద్దతుదారులే తగులబెట్టారనే వాదనతో చర్చిని తగలబెట్టే ఒక వీడియో వైరల్ అవుతోంది.హిందీలో క్యాప్షన్ ఇలా ఉంది: #मणिपुर सुग्नू इंफाल नही थम रही हिंसा आगजनी भाजपा समर्थक उग्रवादियो ने 300 साल से ज्यादा पुरानी St. Joseph’s चर्च जलाई 74 दिनो से मणिपुर जल रहा है [అనువాదం:  “మణిపూర్- ఇంఫాల్ హింస ఆగటం లేదు. 300 ఏళ్ల నాటి సెయింట్ జోసెఫ్ చర్చిని బీజేపీ కార్యకర్తలు తగులబెట్టారు. మణిపూర్ 74 రోజులుగా మండుతోంది.]

ఇది ఇక్కడ మరియు ఇక్కడ షేర్ చేయబడింది.

మణిపూర్ యొక్క జాతి రూపురేఖలు రాష్ట్రంలో రెచ్చిపోతున్న హింస గురించి తెలుపుతుంది.మణిపురిలలో సగం మంది హిందువులైన మెయిటీస్, కుకీలు మరియు నాగాలు మిగిలిన జనాభాలో 90 శాతం ఉన్నారు మరియు వారు క్రైస్తవులు. మిగిలిన 10 శాతం జనాభా ముస్లింలు లేదా ఇతర మతాలను అనుసరిస్తున్నారు.

మే 3, 2023న ప్రారంభమైన జాతి హింస ఇప్పటివరకు 140 మంది మరణానికి దారి తీసింది. ఈ నేప‌థ్యంలో, రాష్ట్రంలోని ప్ర‌జ‌ల మ‌ధ్య మ‌రింత మతపరమైన హింసను రేపేందుకు చ‌ర్చి దహనం అయిన వీడియోను షేర్ చేయబడుతోంది.

వాస్తవం ఏంటి?

Digiteye India బృందం వారు చర్చ్‌ను కాల్చేస్తున్న వీడియోలోని కొన్ని ఫ్రేమ్‌లు తీసుకొని పరిశీలించగా, అది మార్నేలోని ‘L’église Notre-Dame-de Drosnay‘చర్చి అగ్నికి ఆహుతై కుప్పకూలిన చారిత్రాత్మక చర్చి యొక్క విజువల్స్కు కు అని తెలిసింది.మంటల్లో కాలిపోయిన 16వ శతాబ్దపు ఫ్రెంచ్ చర్చి వీడియో నుండి 25 సెకన్ల క్లిప్‌ను ఉపయోగించి, మణిపూర్‌ రాష్ట్రంలోని మెజారిటీ కమ్యూనిటీలు చర్చికి నిప్పంటించారని ఒక దావా/వాదన పేర్కొంది.

 




జూలై 7, 2023న అగ్నికి ఆహుతైన ఫ్రెంచ్ చర్చి యొక్క అసలైన వీడియోను చూడండి. మార్నే ప్రిఫెక్చర్ పత్రికా ప్రకటన ప్రకారం, అగ్నిప్రమాదానికి గల కారణాలపై విచారణ జరుగుతోంది మరియు దానికి సంబంధించిన సాక్ష్యాలను సేకరించడం జరుగుతోంది.పారిస్‌లోని లౌవ్రే మ్యూజియంలోని(Louvre Museum) క్యూరేటర్ నికోలస్ మిలోవనోవిక్ కూడా అగ్నిప్రమాదం “కోలుకోలేని నష్టం” అంటూ విచారం వ్యక్తం చేస్తూ ట్వీట్ చేసారు.ఈ సంఘటన ఇక్కడ మరియు ఇక్కడ ప్రధాన వార్తా సంస్థల్లో కూడా నివేదించబడింది.

మరి కొన్ని Fact Checks:

రాహుల్ గాంధీ 2024 సార్వత్రిక ఎన్నికల్లో ఉచిత మొబైల్ రీఛార్జ్‌ను ప్రకటించారా? వాస్తవ పరిశీలన

హమాస్ ఇజ్రాయెల్ ట్యాంకులను స్వాధీనం చేసుకుని వాటిపై పాలస్తీనా జెండాలను ఎగురవేయడం వీడియోలో కనిపిస్తుంది; Fact Check