వాదన/Claim: కల్తీ పాల వల్ల 8 ఏళ్లలో (2025 నాటికి) 87 శాతం మంది భారతీయులు క్యాన్సర్ బారిన పడతారని WHO సలహా జారి చేసిందనేది వాదన.
నిర్ధారణ/Conclusion: తప్పుడు వాదన.WHO మరియు భారత ప్రభుత్వం ఈ దావాను తిరస్కరించాయి మరియు FSSAI సర్వే ప్రకారం భారతదేశంలో కేవలం 7% పాలు మాత్రమే కల్తీ అయినట్లు తేలింది.
రేటింగ్: తప్పు దారి పట్టించే ప్రయత్నం — 
వాస్తవ పరిశీలన వివరాలు
కల్తీ పాల కారణంగా 2025 నాటికి భారతదేశంలోని 87% జనాభా క్యాన్సర్‌తో బాధపడుతుందని ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ (డబ్ల్యూ) భారత ప్రభుత్వానికి ఒక సలహా జారీ చేసిందని సోషల్ మీడియాలో ఒక పోస్ట్ షేర్ చేయబడుతోంది. హిందీ, కన్నడ, తెలుగుతో సహా పలు భాషల్లో ఈ పోస్ట్ షేర్ చేయబడుతోంది. అన్ని బాషలలోని పోస్ట్ అనువాదం ఈ విధంగా ఉంది:
“ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ : 87 శాతం మంది భారతీయులకు 8 ఏళ్లలో క్యాన్సర్! 2025 నాటికి 87 శాతం మంది భారతీయులు క్యాన్సర్ బారిన పడే అవకాశం ఉందని డబ్ల్యూహెచ్‌ఓ ఒక సలహా జారీ చేసింది.
ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ జారీ చేసిన సలహా ప్రకారం, భారత మార్కెట్లలో విక్రయించే పాలలో కల్తీ జరుగుతోందని.. ఈ పాలను తాగడం వల్ల క్యాన్సర్ వచ్చే ప్రమాదం ఉందని పేర్కొంది.ఈ కల్తీని నియంత్రించకపోతే, భారతదేశంలోని అధిక జనాభా క్యాన్సర్ బారిన పడే అవకాశం ఉంది. భారతదేశంలో విక్రయించబడుతున్న 68. 7 శాతం పాలలో కల్తీ ఉంది”.
2017 నుండి ఇలాంటి పోస్ట్‌లు షేర్ చేయబడ్డాయి. దేశంలో విక్రయించే 68.7 శాతం పాలు లేదా పాల ఉత్పత్తులు ఫుడ్ సేఫ్టీ అండ్ స్టాండర్డ్స్ అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా (ఎఫ్‌ఎస్‌ఎస్‌ఏఐ) ప్రమాణాలను పాటించడంలో విఫలమవుతున్నాయని యానిమల్ వెల్ఫేర్ బోర్డు సభ్యులు ప్రభుత్వానికి తెలియజేసినట్లు మరో వాదన చెబుతోంది.
Though India is leading milk producer in world ~19% of global m &INR 10527billion’s dairy industry, yet 2 out of 3 Indians drink adulterated milk-GOVT LSabha,68.7% milk/&products defy FSSAI-E.Times, adulterated milk-87% Indians would face serious diseases like cancer by 2025-WHO
— PK SINGH (@PKS0403666) June 1, 2020
ట్విటర్‌లో షేర్ చేయబడిన సందేశం ఈ విధంగా ఉంది:
“ప్రపంచంలో భారతదేశం పాల ఉత్పత్తిలో అగ్రగామిగా ఉన్నప్పటికీ (ప్రపంచవ్యాప్తంగా 19% m) & INR 10,527 బిలియన్ల పాల పరిశ్రమ అయినప్పటికీ ముగ్గురిలో ఇద్దరు కల్తీ పాలను తాగుతున్నారు — GOVT L సభ,
68.7% పాలు & పాలు ఉత్పత్తులు FSSAI ప్రమాణాలను ధిక్కరిస్తున్నాయి – -E.Times,
కల్తీ పాలు కారణంగా – 87% భారతీయులు 2025 నాటికి క్యాన్సర్ వంటి తీవ్రమైన వ్యాధులను ఎదుర్కొంటారు- -WHO”
FACT CHECK
Digiteye India బృందం వారు అటువంటి నివేదిక కోసం WHO వెబ్‌సైట్‌ను పరిశీలించగా,అప్పటికే గ్లోబల్ హెల్త్ ఆర్గనైజేషన్ ఈ వాదనను ఖండించిన విషయాన్నిమేము గమనించాము:
WHO, తన ప్రెస్ నోట్‌లో ఇలా స్పష్టం చేసింది: “మీడియాలోని ఒక విభాగంలోని నివేదికలకు విరుద్ధంగా, పాలు/పాల ఉత్పత్తుల కల్తీ సమస్యపై భారత ప్రభుత్వానికి ఎటువంటి సలహా ఇవ్వలేదని పేర్కొంటున్నామని WHO స్పష్టం చేసింది.”
భారత ప్రభుత్వం యొక్క ప్రెస్ ఇన్ఫర్మేషన్ బ్యూరో (PIB) FactChecks విభాగం కూడా 18 అక్టోబర్ 2022న WHO భారత ప్రభుత్వానికి అటువంటి సలహా ఏదీ జారీ చేయలేదని స్పష్టం చేసింది.
क्या विश्व स्वास्थ्य संगठन ने एडवाइजरी जारी कर कहा है कि भारत में उपलब्ध दूध में मिलवाट के कारण 8 सालों में 87% भारतीयों को कैंसर हो जाएगा❓#PIBFactCheck
▪️ नहीं ‼️
▪️ यह दावा फ़र्ज़ी है।
▪️ @WHO ने ऐसी कोई एडवाइजरी जारी नहीं की है।
🔗https://t.co/F1LYhcWQEn pic.twitter.com/1zXkgpHboH
— PIB Fact Check (@PIBFactCheck) October 18, 2022
నవంబర్ 22, 2019 న, అప్పటి కేంద్ర ఆరోగ్య మంత్రి డాక్టర్ హర్ష్ వర్ధన్ పార్లమెంటులో ఇదే విషయాన్ని ధృవీకరించారు మరియు WHO అటువంటి సలహా ఏదీ జారీ చేయలేదని స్పష్టం చేశారు.భారతదేశంలో విక్రయించబడుతున్న 68.7% పాలు మరియు పాల ఉత్పత్తులు FSSAI ప్రమాణాలను పాటించడంలో విఫలమవుతున్నాయనే వాదన మరియు పార్లమెంటరీ ప్రశ్నకు మంత్రి కింది విధంగా సమాధానం ఇచ్చారు:
ఫుడ్ సేఫ్టీ అండ్ స్టాండర్డ్స్ అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా (FSSAI) నిర్వహించిన 2018 దేశవ్యాప్తంగా మిల్క్ సేఫ్టీ అండ్ క్వాలిటీ సర్వేలో కేవలం 7% (మొత్తం 6,432 నమూనాలలో 456) మాత్రమే కలుషితాలు (యాంటీబయాటిక్స్, పురుగుమందులు మరియు అఫ్లాటాక్సిన్ M1) ఉన్నాయని సూచించింది.వినియోగం కోసం సురక్షితం కాదు.అంతేకాకుండా,మొత్తం నమూనాలలో కేవలం 12 మాత్రమే పాల నాణ్యతపై ప్రభావం చూపే కల్తీలు ఉన్నాయని తేలింది.
ఈ 12 శాంపిల్స్‌లో హైడ్రోజన్ పెరాక్సైడ్‌తో కల్తీ చేయబడిన 6 నమూనాలు, డిటర్జెంట్లతో కల్తీ చేయబడిన 3 నమూనాలు, యూరియాతో కల్తీ చేయబడిన 2 నమూనాలు, ఒక నమూనాలో న్యూట్రలైజర్ ఉన్నట్లు గుర్తించామని మంత్రి లోక్‌సభకు తెలిపారు. కాబట్టి, ఈ వాదన తప్పు.
మరి కొన్ని Fact Checks
అయోధ్యలో ఖాళీ మినరల్ వాటర్ ప్లాస్టిక్ బాటిల్ను తిరిగి ఇస్తే ₹5 మనకు అందుతుందా? వాస్తవ పరిశీలన