Author Archives: Talluri

ఫిలిప్పీన్స్‌లో ధ్వంసం చేయబడిన చర్చి యొక్క పాత వీడియో గాజా నగరంలో జరిగిన కొత్త సంఘటనగా చూపించబడింది; Fact Check

1 Reply

ఇజ్రాయెల్ మరియు హమాస్ మధ్య వివాదం వార్తల్లో ముఖ్యంశాలుగా రావడంతో,అనేక వీడియోలు మరియు తప్పుడు వాదనలు సోషల్ మీడియాలో వైరల్ అవుతున్నాయి మరియు పాలస్తీనియన్లు ఇప్పుడు చర్చిలపై దాడి చేస్తున్నారనే కథనం ఇక్కడ ఉంది.500 మందికి పైగా మరణించిన గాజా నగరంలోని బాప్టిస్ట్ హాస్పిటల్‌పై బాంబు దాడి జరిగిన తరువాత ఇది జరిగింది.

ఆయుధాలు ధరించిన వ్యక్తులు చర్చిని ధ్వంసం చేస్తున్న వీడియో,గాజా నగరంలోని బాప్టిస్ట్ చర్చిని హమాస్ సమూహం ధ్వంసం చేసినట్లు చూపుతుంది అనేది ఒక వాదన.చర్చిపై దాడి అనే సంఘటనపై అనేక మతపరమైన ఉద్రిక్తతలను ప్రేరేపించే వాదనలు, కౌంటర్‌క్లెయిమ్‌లు అతి వేగంగా వైరల్‌గా మారాయి.

వాదన/దావా ఈ విధంగా ఉంది:  “#హమాస్ టెర్రరిస్టులు #గాజా నగరంలోని బాప్టిస్ట్ చర్చ్‌ను ధ్వంసం చేసి, జీసస్ విగ్రహాన్ని తన్నుతున్నారు, ఇది వారి భూమిని తిరిగి పొందేందుకు వారి పోరాటమా లేదా ఈ ప్రపంచంలోని ప్రతి ఇతర మతానికి వ్యతిరేకంగా జిహాదా? అని మిమ్మల్ని మీరే ప్రశ్నించుకోండి.”

FACT CHECK

ముందుగా, మేము In-Vid టూల్‌ని ఉపయోగించి వీడియో యొక్క కీలక ఫ్రేమ్‌లను తీసుకుని Google రివర్స్ ఇమేజ్ సెర్చ్‌లో మూలం(ఆధారము)కోసం వెతకగా,Youtubeలో 6 ఏళ్ల ఒరిజినల్ వీడియోని (అసలు వీడియో)కనుగొన్నాము.

2017లో ఫిలిప్పీన్స్‌లో ఇస్లామిక్ స్టేట్ ఉగ్రవాదులు చర్చి భవనానికి నిప్పంటించిన ఘటనకు సంబంధించిన అసలైన వీడియో అప్‌లోడ్ చేయబడింది. ఇది స్థానిక మీడియాలో ఇక్కడ మరియు ఇక్కడ విస్తృతంగా నివేదించబడింది.

కాబట్టి, వాదన/దావా పూర్తిగా తప్పు.

వాదన/Claim: “హమాస్ ఉగ్రవాదులు గాజా నగరంలోని బాప్టిస్ట్ చర్చిని ధ్వంసం చేయడం మరియు యేసు విగ్రహాన్ని తన్నడం” చూపిస్తున్న వీడియో క్లిప్.

నిర్ధారణ/Conclusion:వాదన పూర్తిగా తప్పు.ఫిలిప్పీన్స్‌కు చెందిన 2017 పాత వీడియో ఇప్పుడు నగరంలో జరిగిన కొత్త సంఘటనగా చూపించబడింది.

Rating: Totally False —

[మరి కొన్ని Fact Checks: ఇజ్రాయెల్-పాలస్తీనా వివాదం కొనసాగుతున్న నేపథ్యంలో ఇజ్రాయెల్ ప్రధాని బెంజమిన్ నెతన్యాహు తన కుమారుడిని సైన్యంలోకి పంపారా? Fact Check

విండ్ టర్బైన్ల కారణంగా మిలియన్ల కొద్ది పక్షులు చనిపోతున్నాయా; ఏది నిజం [FACT CHECK]]

 

Fact Check: సుడాన్‌లో డ్రోన్ దాడికి సంబంధించిన పాత వీడియో ప్రస్తుతం గాజాపై జరుగుతున్న దాడులలో ఒకటని క్లెయిమ్

2 Replies

గాజాలో వైమానిక దాడికి సంబంధించిన ఒక వీడియో సోషల్ మీడియాలో వైరల్ అవుతోంది.గాజా మరియు పాలస్తీనా పిల్లలు వాటర్ ట్యాంక్ దగ్గర మిగూడినప్పుడు ఇజ్రాయెల్ వారిపై బాంబులు వేసిందని వీడియో పేర్కొంది.వీడియోతో వైరల్ అవుతున్న వాదన/దావా ఇలా ఉంది:

भूख और प्यास से तड़प रहे पेलेस्टाइन, गाज़ा के बच्चे जब पानी पीने के लिए पानी की टंकी के पास पहुंचे तो, जालिम कातिल इजरायल आतंकवादी यो ने ऊपर से बम गिरा दिया और कइयों की जान चली गई कई जल गए!

क्या लाचारी है जो दुनिया यह सब देख रही है और देखकर आंख बंद कर लेती है??

(పై హిందీ అనువాదం:గాజా మరియు పాలస్తీనా పిల్లలు, ఆకలి మరియు దాహంతో బాధపడుతున్నప్పుడు, నీరు త్రాగడానికి వాటర్ ట్యాంక్ దగ్గరకు చేరుకున్నప్పుడు, ఇజ్రాయెల్ పై నుండి బాంబును విసిరింది. ఆ బాంబు దాడిలో చాలా మంది ప్రాణాలు కోల్పోయారు, చాలా మంది కాలిపోయారు! ప్రపంచం ఇదంతా చూస్తూ కళ్లు మూసుకుంటుంది,ఏంటి నిస్సహాయత??)

వీడియో X (గతంలో Twitter)లో కూడా వైరల్ అవుతోంది మరియు ఇలాంటి వాదనలతో ఇక్కడ, ఇక్కడ మరియు ఇక్కడ షేర్ చేయబడింది

వాట్సాప్‌లో వైరల్ అయిన ఈ వీడియోను పరిశీలన చేయమని Digiteye India బృందానికి అభ్యర్థన వచ్చింది.

FACT CHECK

Digiteye India బృందంవారు వీడియోను అనేక కీఫ్రేమ్‌లుగా విభజించింది.ఈ కీఫ్రేమ్‌లతో Googleలో రివర్స్ ఇమేజ్ సెర్చ్ను అమలు చేయగా, అది టర్కిష్ వార్తల వెబ్‌సైట్, Haber 7కి దారితీసింది. అదే వీడియోతో కూడిన వీడియో నివేదిక అక్టోబర్ 13, 2023న పోస్ట్ చేయబడింది.నివేదిక యొక్క ముఖ్యాంశం, “సూడాన్‌లో డ్రోన్ దాడి విధ్వంసకు/విపత్తుకు కారణమైంది!” వీడియోకు టర్కిష్ భాషలో వివరణ కూడా ఉంది. దాని అనువాదం, “RSF దళాలపై సూడాన్ సైన్యం యొక్క సాయుధ డ్రోన్ దాడిలో ఇంధనం మండడంతో ఆ ప్రాంతంలోని ప్రజలు మంటల్లో చిక్కుకున్నారు! ఆ దృశ్యాలు ఇలా కెమెరాలో బంధించబడ్డాయి.”

మేము ఈ క్లూని ఉపయోగించి,ఈ వైరల్ వీడియో యొక్క మూలం గురించి మరింత తెలుసుకోవడానికి Googleలో కీవర్డ్ సెర్చ్ను నిర్వహించగా,అల్ జజీరా వారి ఫేస్‌బుక్ పేజీలో పోస్ట్ చేసిన వీడియోకు దారి తీసింది. వారి నివేదికలో, వారు అరబిక్‌లో ఒక వివరణను జోడించారు, “సుడానీస్ సైన్యం ఖార్టూమ్‌లోని ర్యాపిడ్ సపోర్ట్ ఫోర్స్‌కు చెందిన ఇంధన ట్యాంకర్‌పై బాంబు దాడి చేసింది, #Video #Al Jazeera_Sudan.” వీడియో అక్టోబర్ 12, 2023న పోస్ట్ చేయబడింది.

సోషల్ మీడియా ‘X’లో మరింత పరిశీలన చేసినప్పుడు, అక్టోబర్ 12, 2023న అదే వీడియోను పోస్ట్ చేసిన ‘సుడాన్ న్యూస్’ యొక్క ఈ క్రింద  ట్వీట్‌ని మేము గమనించాము.”తమ మోటార్‌సైకిళ్లకు ఇంధనం నింపడానికి గుమిగూడిన రాపిడ్ సపోర్ట్ సైనికుల సమూహాన్ని లక్ష్యంగా చేసుకున్న ఆర్మీ మార్చ్, అని వారు ట్వీట్ చేశారు”.”

కాబట్టి,వైరల్ వీడియో, ఖార్టూమ్ (సూడాన్)లో జరిగిన సంఘటన చూపిస్తుంది, గాజాలోనిది కాదు.

వాదన/CLAIM:గాజా మరియు పాలస్తీనా పిల్లలు వాటర్ ట్యాంక్ ముందు గుమికూడుతుండగా వారిపై ఇజ్రాయెల్ చేసిన వైమానిక దాడిని వైరల్ వీడియోలో కనపడుతుంది.

నిర్ధారణ/CONCLUSION:వీడియో గాజా లేదా పాలస్తీనాకు చెందినది కాదు.సుడాన్‌లోని ఖార్టూమ్‌లో పారామిలిటరీ దళం, ర్యాపిడ్ సపోర్ట్ ఫోర్సెస్ (RSF)కి చెందిన ఇంధన ట్యాంకర్‌పై సూడాన్ సైన్యం బాంబు దాడి చేసినప్పటి వీడియో.అక్టోబర్ ప్రారంభంలో సూడాన్‌లో ఆర్మీ, ఆర్‌ఎస్‌ఎఫ్ మధ్య ఘర్షణలు జరుగుతున్నప్పటి వీడియో ఇది.

RATING: Misrepresentation —

[మరి కొన్ని fact checks: హమాస్ ఇజ్రాయెల్‌లోకి పారాగ్లైడ్ చేసి ఆడుకునే కోర్టులోకి ప్రవేశించిందని వైరల్ వీడియో ఆరోపించింది; Fact Check

ట్రక్కు వంతెనని దాటుతూ రాకెట్‌ను తీసుకువెళుతున్నట్లు ఒక వాదన వైరల్ అయింది Fact Check]

 

 

 

బెంగళూరు టెర్మినల్ 2 చిత్రాలు అరుణాచల్ ప్రదేశ్‌లోని కొత్త విమానాశ్రయానికి సంబంధించినవిగా పేర్కొనబడ్డాయి; Fact Check

4 Replies

నవంబర్ 19, 2022న ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ ప్రారంభించిన అరుణాచల్ ప్రదేశ్ రాజధాని ఇటానగర్‌లోని దోనీ పోలో విమానాశ్రయమని సోషల్ మీడియాలో ఒక వీడియో వైరల్ అవుతోంది.

క్లెయిమ్/వాదన ఈ విధంగా ఉంది: “అరుణాచల్ ప్రదేశ్ ఈ విమానాశ్రయాన్ని ఎక్కువగా BAMBU(Bamboo)తో తయారు చేసి రాష్ట్రానికి అందించారు, వావ్… నమ్మలేకపోతున్నాను… వారు ఇక్కడ భారతదేశంలో చేస్తున్నారు. అద్భుతమైన భారత్.”వీడియోలో పైకప్పు నుండి వేలాడుతున్న అలంకరణలతో కూడిన పెద్ద, ఆధునిక విమానాశ్రయ టెర్మినల్ కనపడుతుంది.

FACT CHECK

వీడియోలో ఉన్న విమానాశ్రయం ఇటీవలి బెంగుళూరు టెర్మినల్ 2 అలంకరణలను పోలి ఉన్నందున, Digiteye India బృందం దానిని పరిశీలించగా, ఆ వీడియో అరుణాచల్ ప్రదేశ్‌లోని విమానాశ్రయానికి చెందినది కాదని, బెంగుళూరులోనిదని కనుగొన్నారు.

నవంబర్ 11, 2022న ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ బెంగళూరు టెర్మినల్ 2ను ప్రారంభించినప్పుడు, దిగువ చూపిన విధంగా వీడియో సోషల్ మీడియాలో విస్తృతంగా షేర్ చేయబడింది:

వాస్తవానికి, అరుణాచల్ ప్రదేశ్ యొక్క డోనీ పోలో విమానాశ్రయం చిత్రాలు(దిగువ చిత్రాలు) అక్టోబర్ 19, 2022న DGCA ద్వారా అధికారికంగా విడుదల చేయబడ్డాయి:

కావున, ఈ వార్త సరైనదే కావచ్చు, అయితే ఈ చిత్రం అరుణాచల్ ప్రదేశ్‌లోని కొత్త విమానాశ్రయానికి చెందినదనే వాదన తప్పు.చిత్రం బెంగళూరులోని టెర్మినల్ 2 విమానాశ్రయం చెందినది.

వాదన/Claim: చిత్రం అరుణాచల్ ప్రదేశ్‌లోని దోనీ పోలో విమానాశ్రయంలోని bamboo అలంకరణలతో ఉన్న లోపలి భాగము.

నిర్ధారణ/Conclusion:బెంగళూరు విమానాశ్రయం టెర్మినల్ 2 చిత్రం అరుణాచల్ ప్రదేశ్‌లోని దోనీ పోలో విమానాశ్రయం అని తప్పుగా తీసుకోబడింది.

Rating: Misrepresentation —

[మరి కొన్ని Fact Checks: ఎత్తైన రైల్వే వంతెనపై వెలుతున్న రైలు వీడియో భారతదేశంలోనిది కాదు, చైనా దేశంలోని వీడియో: Fact Check ; 

ఆంధ్రా తీరం ఒడ్డుకు కొట్టుకొచ్చిన రథం బంగారంతో చేసింది కాదు, బంగారు రంగులో మాత్రమే ఉంది; Fact Check]

ఇజ్రాయెల్ గాజాలో సూపర్-ఫాస్ట్ బ్రాడ్‌బ్యాండ్ నెట్‌వర్క్ 10G పరీక్షలు నిర్వహిస్తోంది? Fact Check

1 Reply

ఇజ్రాయెల్ గాజాలో  10G పరీక్ష/పరిశోధనలను ప్రారంభించిందని ఒక సోషల్ మీడియా పోస్ట్ విస్తృతంగా షేర్ చేయబడుతోంది. హిందీలో పెట్టిన వాదన ఇలా ఉంది:

పై హిందీ పోస్ట్ యొక్క అనువాదం:

ఇజ్రాయెల్ గాజాలో 10G పరీక్షను ప్రారంభించింది, హ్యాక్ చేయబడిన సిమ్‌లతో కూడిన చాలా మొబైలకు నెట్వర్క్ అందుబాటులో లేదు.
#Stand_with_Israel.”
ఈ వాదన ఇక్కడ, ఇక్కడ మరియు ఇక్కడ కూడా షేర్ చేయబడింది.

FACT CHECK

10G కోసం వెతకగా Google లేదా ఇతర సెర్చ్ ఇంజిన్స్లలో ఎటువంటి ఫలితాన్ని ఇవ్వలేదు,కాగా ప్రస్తుతం ఇజ్రాయెల్‌తో సహా అనేక దేశాలలో 6G పరిశోధనలు మాత్రమే చేపట్టారు. వాస్తవానికి, ఇజ్రాయెల్ సెప్టెంబర్ 29, 2020న 5Gని ప్రవేశపెట్టింది మరియు దేశం తన జాతీయ విధానంలో భాగంగా 6Gపై పరిశోధనను చేపట్టింది.

యునైటెడ్ స్టేట్స్ మరియు చైనా ఇప్పటికే ‘సిక్స్త్ జనరేషన్ కమ్యూనికేషన్ ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్ల (6G)’ అభివృద్ధిపై పని చేయడం ప్రారంభించాయి.ఫిన్లాండ్, దక్షిణ కొరియా మరియు జపాన్ వంటి ఇతర దేశాలు కూడా 6G అప్లికేషన్‌ల ప్రాథమిక పరిశోధన మరియు అభివృద్ధిని ప్రోత్సహించడం ప్రారంభించాయి.

10G డెలివరీ చేయగల సూపర్-ఫాస్ట్ బ్రాడ్‌బ్యాండ్ నెట్‌వర్క్‌లను రూపొందించడానికి గ్లోబల్ కేబుల్ పరిశ్రమ జనవరి, 2019లో 10G గురించి విజన్ పేపర్‌ను విడుదల చేసింది.(లేదా సెకనుకు 10 గిగాబిట్‌లు).అయితే ప్రస్తుతం ప్రపంచవ్యాప్తంగా 6G ఇంటర్నెట్ వేగంపై పరిశోధనలు జరుగుతున్నందున ఈ పరిశోధన ఇప్పటికీ ఒక విజన్ స్టేటస్‌లో (vision status )ఉంది.

6Gకే ఇంకా పని చేసే సాంకేతికత లేనప్పుడు , 10Gని పరీక్షించాలనే వాదన ఎప్పటికి తలెత్తదు మరియు అతితక్కువ అవకాశంగానే మిగిలిపోతుంది.

వాదన/Claim:ఇజ్రాయెల్ గాజాలో 10G టెక్నాలజీని పరీక్షించడం ప్రారంభించింది.
నిర్ధారణ/Conclusion: పరిశోధన కోసం ’10G సాంకేతికత’ ఏదీ చేపట్టబడలేదు మరియు గ్లోబల్ కేబుల్ పరిశ్రమ ద్వారా ఇప్పటికీ ఇది విజన్ స్టేజ్‌లో ఉంది, ఇజ్రాయెల్ గాజాలో 10Gని పరీక్షిస్తున్న సంగతి పక్కన పెడితే, ప్రస్తుతం అనేక దేశాలు ఇంకా 6Gపై పరిశోధనలు చేస్తున్నాయి.

Rating: Totally False —

[మరి కొన్ని Fact checks:ఎత్తైన రైల్వే వంతెనపై వెలుతున్న రైలు వీడియో భారతదేశంలోనిది కాదు, చైనా దేశంలోని వీడియో: Fact Check ;

MMR టీకాలు ఆటిజంకు కారణమవుతాయని వైరల్ సోషల్ మీడియా పోస్ట్‌లు పేర్కొంటున్నాయి; Fact Check]

ట్రక్కు వంతెనని దాటుతూ రాకెట్‌ను తీసుకువెళుతున్నట్లు ఒక వాదన వైరల్ అయింది Fact Check

2 Replies

ఓ ట్రక్కు రాకెట్‌ను మోసుకెళుతూ వంతెన దాటుతున్న వీడియో సోషల్ మీడియాలో వైరల్ అవుతోంది.ఈ ఫుటేజీ చంద్రయాన్-3 విజయవంతం వెనుక చేసిన కృషిని చూపుతుందని వీడియో పేర్కొంది.సోషల్ మీడియాలో, వాట్సాప్‌లో వైరల్‌గా మారింది.

వాదన/దావాకు జోడించబడిన సందేశం ఇలా ఉంది,

“अंतरिक्ष के प्रोजेक्ट सफल बनाने मे वैज्ञानिकों के अलावा बहुत लोगो का योगदान होता है। छोटी सी भूल से ही हजारों करोड़ों रुपए स्वाहा हो सकते हैं। आप इस ट्रक ड्राइवर की मनोदशा का अंदाजा लगाएं। जब वह यह कर रहा होगा, सांसें रोक देने वाला वीडियो।”

[అనువాదం: శాస్త్రవేత్తలే కాకుండా, అంతరిక్ష ప్రాజెక్టులు విజయవంతం కావడానికి చాలా మంది సహకరిస్తారు. ఎవరైనా చిన్న పొరపాటు చేస్తే వేల కోట్ల రూపాయల నష్టం వాటిల్లుతుంది.ఈ ట్రక్ డ్రైవర్ మానసిక స్థితిని మీరు ఊహించవచ్చు.ఈ వీడియో చుస్తే మీ ఊపిరి బిగుసుకుపోతుంది.]

వీడియో ఇక్కడ, ఇక్కడ మరియు ఇక్కడ కూడా ఇలాంటి వాదనలతో ట్విట్టర్లో షేర్ చేయబడింది.

వైరల్ అయిన ఈ వీడియో యొక్క వాస్తవాన్ని తనిఖీ చేయమని Digiteye Indiaకు అభ్యర్థన వచ్చింది..

FACT CHECK

వీడియోను అనేక కీఫ్రేమ్‌లుగా విభజించడానికి Digiteye India బృందం వారు inVid -(ఒక వీడియో ధృవీకరణ సాధనం) ఉపయోగించారు.మేము ఈ కీఫ్రేమ్‌లను ఉపయోగించి, Googleలో రివర్స్ ఇమేజ్ సెర్చ్ను అమలు చేయగా,YouTubeలో కూడా ఇదే దావాతో పలువురు వ్యక్తులు ఈ వీడియోను షేర్ చేసినట్లు మేము కనుగొన్నాము.

వీడియో ప్రామాణికమైనదా కాదా అని తెలుసుకోవడానికి క్షుణ్ణంగా పరిశీలించగా ఏప్రిల్ 2, 2023న ఒక వినియోగదారుడు షేర్ చేసిన ఈ వీడియో Facebookలో మాకు కనిపించింది. “ఎమర్జెన్సీ బ్రిడ్జ్ టెక్నాలజీ ఇలాంటి పరిస్థితిలో చాలా సహాయపడుతుంది” అని క్యాప్షన్తో ఉన్న విజువల్స్ వీడియోలో కనిపించాయి.”

కాని మరింత క్షుణ్ణంగా పరిశీలించగా వీడియోలో “జిమ్ నాటెలో” అనే వాటర్‌మార్క్ ఉంది. మేము Gim Natelo కోసం Googleలో వెతకగా అతను తన పేజీలో అనుకరణ వీడియోలను (simulation videos)పోస్ట్ చేసే గేమర్ అని కనుగొన్నాము.మేము వీడియో యొక్క స్క్రీన్‌షాట్‌లను తీసుకుని,కీవర్డ్‌లు మరియు అతని పేరును ఉపయోగించి వెతకగా, ఈ వీడియో Spintires: MudRunner అనే గేమ్‌లోనిది అని తేలింది.

మేము జిమ్ నాటెలో(Jim Natelo) ప్రొఫైల్‌లో ఇలాంటి మరిన్ని వీడియోల కోసం వెతకగా, అదే గేమ్ నుండి అదే గ్రాఫిక్స్ ఉన్న ఇతర వీడియోలు దృష్టికి వచ్చాయి.అయితే, ఈ వీడియో అతని ప్రొఫైల్‌లో అందుబాటులో లేదు.మేము YouTubeలో పరిశీలించగా,వైరల్ సందేశంలో షేర్ చేసిన అవే విజువల్స్ ఉన్న వీడియోను కనుగొన్నాము.యూట్యూబ్ వీడియోలో ఇవి గేమ్‌ విజువల్స్ అని స్పష్టంగా పేర్కొంది. అంతేకాదు, వీడియోలో చూపిన రాకెట్‌పై ఇస్రో లోగో లేదా ఇండియా అని రాసి లేదు.

కావున, వైరల్ వీడియో చేసిన వాదన తప్పు.

వాదన/CLAIM: ఒక ట్రక్కు రాకెట్‌ను మోసుకెళుతూ వంతెన మీదుగా రవాణా చేస్తున్న వీడియో వైరల్‌గా మారింది. అది ఇస్రో రాకెట్ అని వీడియో పేర్కొంది.

నిర్ధారణ/CONCLUSION: వీడియో ‘Spintires: Mudrunner’ అనే గేమ్ నుండి తీసింది మరియు ఇది గేమ్‌లో ఉపయోగించగల కొత్త హ్యాక్‌ను(ట్రిక్) చూపుతుంది.

RATING: Misrepresentation —

[మరి కొన్ని Fact Checks: MMR టీకాలు ఆటిజంకు కారణమవుతాయని వైరల్ సోషల్ మీడియా పోస్ట్‌లు పేర్కొంటున్నాయి; Fact Check ;

మొబైల్‌లు, టీవీలు, ఫ్రిజ్‌లపై GST 31.3% నుంచి 18%కి తగ్గిందని క్లెయిమ్/వాదన వైరల్ అవుతోంది; Fact Check]

ఈ మనిషి యోగా శక్తితో గాలిలో తేలియాడుతున్నాడా? Fact Check

1 Reply

వాట్సాప్‌లో ఓ వీడియో వైరల్‌ అవుతోంది. వైరల్ వీడియోలో ఒక వ్యక్తి ఎటువంటి మద్దతు/సహాయం లేకుండా గాలిలో తేలుతున్నట్లు ఆరోపిస్తున్నారు.యోగా శక్తి వల్లే మనిషి గాలిలో తెలియాడుతున్నడని వీడియోతో వైరల్ అవుతున్న వాదనలు పేర్కొంటున్నాయి.దావాలో ఒకటి ఈ విధంగా ఉంది,

यह लड़का तमिलनाडु का रहने वाला है। इसने योग विद्या के बल पर आसमान में उड़कर दिखाया। यह देखकर वैज्ञानिक भी हैरान हैं। श्रीरामचरित मानस और पवनपुत्र श्री हनुमान जी को काल्पनिक बताने वालों के लिये खुली चुनौती|

(అనువాదం:ఈ అబ్బాయి తమిళనాడుకు చెందినవాడు. యోగ శక్తితో ఆకాశంలో ఎగురుతున్నాడు. ఇది చూసి శాస్త్రవేత్తలు కూడా ఆశ్చర్యపోతున్నారు. శ్రీ రామచరిత్ర మానస్ మరియు పవన పుత్ర శ్రీ హనుమంతుడు ఊహాత్మకమైన/కల్పితం అని పిలిచే వారికి ఇది ఓపెన్ ఛాలెంజ్. )

https://digiteye.in/wp-content/uploads/2023/10/WhatsApp-Video-2023-10-21-at-15.09.50.mp4?_=1

వాట్సాప్‌లో వైరల్ అయిన ఈ వీడియోను యొక్క వాస్తవాన్ని తనిఖీ చేయమని డిజిటీ ఇండియాకు అభ్యర్థన వచ్చింది.

FACT CHECK

మనిషిని గాలిలో ఎక్కువసేపు తేలుతూ ఉండేలా ఏ విధమైన పరికరాలు, క్రేన్‌లు లేదా సపోర్టును ఉపయోగించారో తెలుసుకోవడానికి Digiteye India బృందం వీడియోను నిశితంగా పరిశీలించింది.మేము వీడియో యొక్క దిగువ ఎడమ వైపున వాటర్‌మార్క్‌ని (2 నిమిషాల 12 సెకన్లు వద్ద)చూడగా, ఇది మెజీషియన్ విఘ్నేష్ ప్రభుదని పేర్కోనుంది.ఆ తర్వాత వీడియోలో వాటర్‌మార్క్ చాలాసార్లు కనిపించింది. మేము ఈ ఆధారాన్నీ /క్లూను ఉపయోగించి,Googleలో కీవర్డ్ సెర్చ్ను(keyword search) నిర్వహించాము.

కీవర్డ్ సెర్చ్ను(keyword search)నిర్వహించగా, అది విఘ్నేష్ ప్రభు వెబ్‌సైట్‌కి దారితీసింది.తమిళనాడులోని కోయంబత్తూరుకు చెందిన విఘ్నేష్ ప్రభు అంతర్జాతీయ మెజీషియన్, మెంటలిస్ట్ అని వెబ్‌సైట్ వెల్లడించింది.వీడియోలో లెవిటేటింగ్ మ్యాజిక్ గురించి కూడా ప్రస్తావించబడింది.ఇటీవల కోయంబత్తూరులోని ప్రోజోన్ మాల్‌లో తన క్లోజ్‌అప్ మ్యాజిక్ షోను ప్రదర్శించాడు. ఒక వ్యక్తి తన ల్యాప్‌టాప్‌ను గాలిలో తేలియాడేలా చేయమని అడిగాడు. కానీ మెజీషియన్ విఘ్నేష్ ప్రభు నేల మట్టం నుండి 160 అడుగుల ఎత్తులో సన్నని గాలిలో ఎగురుతూ (లేవిటేట్) మాయాజాలంలో భారతదేశ చరిత్రను సృష్టించాడు, ప్రేక్షకులను ఆశ్చర్యపరిచాడు” అని వెబ్‌సైట్ పేర్కొంది.

విఘ్నేష్ ప్రభు యొక్క యూట్యూబ్‌ని వెతికి లేవిటేటింగ్ వీడియోని పరిశీలించగా, అది ఆగస్టు 8, 2018న అప్‌లోడ్ చేయబడిందని కనుగొన్నాము.”FLYING MAN OF INDIA at 160 FEET | Magician Vignesh prabhu | Exclusive flying magic | Jai hind,”అనే శీర్షికతో ఉంది మరియు ఈ ట్రిక్ కోసం కెమెరా ట్రిక్స్, విజువల్ ఎఫెక్ట్స్ లేదా రోప్‌లు పయోగించలేదని వీడియో వివరణ స్పష్టం చేసింది.

ఈ ట్రిక్ వెనుక ఉన్న సైన్స్/రహస్యాన్ని అర్థం చేసుకోవడానికి, మేము Googleలో మరింత వెతకగా,అది ఒక తమిళ వీడియోకి దారితీసింది.వీడియోలో విఘ్నేష్ ప్రభు ‘బిహైండ్‌వుడ్స్ ఎయిర్ ఛానెల్‌’కి (Behindwoods Air channel)ఇచ్చిన ప్రత్యేక ఇంటర్వ్యూలో దాని వెనుక ఉన్న ఉపాయాన్ని/ట్రిక్ని వెల్లడించారు.

లెవిటేటింగ్ ట్రిక్ అనేది ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఇంద్రజాలికులు ఉపయోగించిన పురాతన ట్రిక్స్‌లో ఒకటి.ఈ జనాదరణ పొందిన ట్రిక్ ఎలా నిర్వహించబడుతుందో ఇంద్రజాలికుడు(మెజీషియన్) వివరించే YouTube వీడియోను మేము వీక్షించాము. తరచుగా ఈ విన్యాసాలు పట్ట పగలు సన్నని ఎయిర్ క్రాఫ్ట్ కేబుల్స్ సహాయంతో జరుగుతాయని ఇంద్రజాలికుడు వెల్లడించాడు.ఈ సన్నని కేబుల్స్/తాళ్లు పగటి పూట వెలుగులో కనిపించవు ఎందుకంటే అవి సూర్యరశ్మిని ప్రతిబింబిస్తాయి.ఇంద్రజాలికులు(మెజీషియన్) ఈ కేబుల్‌ల జాడలను తొలగించడానికి VFX మరియు ఎడిటింగ్ సాఫ్ట్‌వేర్‌లను ఉపయోగిస్తారు. ఈ ఉపాయలన్ని దృష్టికి సంబంధించిన భ్రమలు మరియు సైన్సుపై ఆధారపడతాయి.

కాబట్టి ఈ Claim/వాదన తప్పు.

Claim/వాదన: తమిళనాడులో ఒక యువకుడు యోగా వల్ల వచ్చిన శక్తి కారణంగా గాలిలో తేలాడు.

CONCLUSION/నిర్ధారణ: ఆ వీడియోలోని కుర్రాడు ఇంద్రజాలికుడు(మెజీషియన్)విఘ్నేష్ ప్రభు. యోగా వల్ల ఆయన గాలిలో తేలలేదు.ఈ లెవిటేషన్ ట్రిక్ ఒక క్లాసిక్ మ్యాజిక్ ట్రిక్ మరియు సన్నని కేబుల్స్/తాళ్లు పగటి పూట వెలుగులో సూర్యరశ్మిని ప్రతిబింబిస్తూ,కంటికి కనబడని కారణంగా, ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న ఇంద్రజాలికులు వీటిని ఉపయోగిస్తూ ఈ ట్రిక్ ప్రదర్శిస్తారు.

RATING: ?? – Misinterpretation

[మరి కొన్ని Fact Checks: MMR టీకాలు ఆటిజంకు కారణమవుతాయని వైరల్ సోషల్ మీడియా పోస్ట్‌లు పేర్కొంటున్నాయి; Fact Check ;

మొబైల్‌లు, టీవీలు, ఫ్రిజ్‌లపై GST 31.3% నుంచి 18%కి తగ్గిందని క్లెయిమ్/వాదన వైరల్ అవుతోంది; Fact Check

ఈ వైరల్ వీడియో ప్లాస్టిక్ నుండి గోధుమ ఉత్పత్తిని చూపుతుందా? Fact Check]

హమాస్ ఇజ్రాయెల్‌లోకి పారాగ్లైడ్ చేసి ఆడుకునే కోర్టులోకి ప్రవేశించిందని వైరల్ వీడియో ఆరోపించింది; Fact Check

3 Replies

హమాస్ అని పిలవబడే, పాలస్తీనా సైనిక సమూహం, ఇజ్రాయెల్‌పై దాడి చేయడానికి మోటరైజ్డ్ పారాగ్లైడర్‌లను ఉపయోగించింది.అయితే, దాడికి సంబంధం లేని అనేక ఇతర వీడియోలు సోషల్ మీడియాలో హమాస్ చేస్తున్న నిజమైన దాడిని ఎలా చూపుతున్నాయో తెలియజేస్తున్నాయి.అలాంటి ఒక వీడియో పారాగ్లైడర్‌లు ప్లేయింగ్ కోర్ట్ లాగా కనిపించే దానిలోకి దిగుతున్నట్లు చూపిస్తుంది.

వీడియోకు జోడించిన వాదన ప్రకారం, “హమాస్ ఉగ్రవాదులు ఇజ్రాయెల్‌లోకి పారాగ్లైడ్ చేశారు, వారు అమాయక పౌరులను ఊచకోత కోయడానికి, మహిళలు మరియు పిల్లలపై అత్యాచారం మరియు హత్య చేయడానికి ఇంటింటికీ వెళ్లారు.పారాగ్లైడర్‌లు గాలిలో ప్రయాణిస్తూ ప్లేగ్రౌండ్‌లోకి దిగడం వీడియోలో కనిపిస్తుంది.

వీడియో ఇక్కడ, ఇక్కడ మరియు ఇక్కడ కూడా ఇలాంటి వాదనలతో షేర్ చేయబడింది.వాట్సాప్‌లో వైరల్ అయిన ఈ వీడియోను యొక్క వాస్తవాన్ని తనిఖీ చేయమని Digiteye Indiaకు అభ్యర్థన వచ్చింది.

FACT CHECK

Digiteye India బృందం వారు వీడియోను అనేక కీఫ్రేమ్‌లుగా విభజించి, ప్రతి కీఫ్రేమ్‌లను ఉపయోగించి Googleలో రివర్స్ ఇమేజ్ సెర్చ్ అమలు చేయగా, 13 రోజుల క్రితం, అంటే సెప్టెంబర్ 30, 2023న YouTubeలో పోస్ట్ చేసిన ఈ వీడియోకి (క్రింద ఉన్న వీడియో) దారితీసింది.వీడియో అరబిక్‌ భాషలో ఉంది , మరియు అనువదించగా’పారాచూట్ ఫోర్సెస్ ఇన్ హెలియోపోలిస్’గా తెలుస్తుంది.వైరల్ అవుతున్న వీడియో, ఈ వీడియో రెండు ఒకటే. ఆడియో కూడా సరిగ్గా సరిపోయింది.

వీడియో యొక్క ఖచ్చితమైన స్థానాన్ని తెలియజేసే క్లూలను కనుగొనడానికి మేము వీడియోను నిశితంగా పరిశీలించాము. 0:01 సెకన్ల వద్ద, భుజంపై సమాంతర చారలతో నీలిరంగు జాకెట్ ధరించిన వ్యక్తిని గుర్తించాము.జాకెట్ వెనుక భాగంలో ‘EL NASR SC’ అని రాసి ఉంది. మేము కీవర్డ్ సెర్చ్ నిర్వహించగా, El Nasr SC అనేది ఈజిప్టులోని కైరోలో ఉన్న ఈజిప్షియన్ ఫుట్‌బాల్ క్లబ్ అని తేలింది.

Googleలో కీవర్డ్ సెర్చ్ నిర్వహించడానికి మేము ఈ ఆధారాలను ఉపయోగించాము. కైరోలో ఎల్-నాస్ర్ (El-Nasr)స్పోర్టింగ్ క్లబ్ ఉందని కనుగొన్నాము.అదే లొకేషనా కదా అని నిర్ధారించడానికి క్లబ్ యొక్క వివిధ చిత్రాలను పరిశీలించాము.Googleలో ఒక వినియోగదారు అదే ప్లేయింగ్ అరేనాని వేరే కోణం నుండి చూపుతూ చిత్రాన్ని పోస్ట్ చేసాడు.ఇది వీడియో యొక్క సరైనా స్థానాన్ని నిర్ధారించడంలో మాకు సహాయపడింది.

కాబట్టి, ఆ వీడియో ఇజ్రాయెల్‌కు చెందినదనే వాదన అబద్ధం.

వాదన/CLAIM: ఇజ్రాయెల్ పౌరులపై దాడి చేయడానికి హమాస్ మిలిటెంట్లు ఇజ్రాయెల్‌లోని ప్లేగ్రౌండ్‌లోకి పారాగ్లైడింగ్ చేస్తున్నట్లు వైరల్ వీడియో ఆరోపించింది.

నిర్ధారణ/CONCLUSION: వీడియో ఇజ్రాయెల్‌కి చెందినది కాదు. ఇది ఈజిప్టులో చిత్రీకరించబడింది, ఇక్కడ పారాగ్లైడర్లు కైరోలోని ప్లేగ్రౌండ్‌లోకి దిగుతున్నారు. ఈజిప్టులోని ఎల్-నాస్ర్ (El-Nasr)స్పోర్టింగ్ క్లబ్‌లో వీడియో తీయబడింది.వైరల్ వీడియోలో చూపిన లొకేషన్, స్పోర్టింగ్ క్లబ్‌ లొకేషన్ ఒకటే.

RATING: Misrepresentation-???
[మరి కొన్ని Fact Checks: MMR టీకాలు ఆటిజంకు కారణమవుతాయని వైరల్ సోషల్ మీడియా పోస్ట్‌లు పేర్కొంటున్నాయి; Fact Check ;

మొబైల్‌లు, టీవీలు, ఫ్రిజ్‌లపై GST 31.3% నుంచి 18%కి తగ్గిందని క్లెయిమ్/వాదన వైరల్ అవుతోంది; Fact Check]

ఇజ్రాయెల్-పాలస్తీనా వివాదం కొనసాగుతున్న నేపథ్యంలో ఇజ్రాయెల్ ప్రధాని బెంజమిన్ నెతన్యాహు తన కుమారుడిని సైన్యంలోకి పంపారా? Fact Check

ఈ వైరల్ వీడియో ప్లాస్టిక్ నుండి గోధుమ ఉత్పత్తిని చూపుతుందా? Fact Check

5 Replies

ప్లాస్టిక్‌ నుంచి గోధుమలు తయారవుతున్నట్లు ఒక వైరల్‌ వీడియో చూపుతోంది.
1: 15 నిమిషాల నిడివి ఉన్న వీడియోలో కార్మికులు ‘ఉపయోగించిన ప్లాస్టిక్‌ను’ఫ్యాక్టరీలో డంప్ చేయడం,అక్కడ నుండి ప్లాస్టిక్‌ను చిన్న ముక్కలుగా విభజించి, అనేకసార్లు కడిగి, ప్లాస్టిక్ దారాలుగా చేసి, ఆపై గోధుమ గింజల వలె కనిపించేలా తయారు చేయడం కనిపిస్తుంది.ఈ వీడియో వాట్సాప్‌లో విస్తృతంగా షేర్ అవుతోంది.

ఈ వైరల్ వీడియో యొక్క వాస్తవాన్ని పరిశీలన చేయమని Digiteye India టీమ్‌ వారికీ వాట్సాప్‌లో రిక్వెస్ట్ వచ్చింది.

FACT CHECK

Digiteye India బృందం వారు వీడియో అంతటా మధ్య దిగువన ‘స్మార్టెస్ట్ వర్కర్స్’ అనే వాటర్‌మార్క్‌ను గుర్తించారు. మేము ఈ క్లూని తీసుకొని,Googleలో కీవర్డ్ searchలో ఉపయోగించగా,’స్మార్టెస్ట్ వర్కర్స్’ యొక్క YouTube పేజీకి దారితీశాయి, అక్కడ మేము ఈ వైరల్ వీడియోను కనుగొన్నాము.

వైరల్ వీడియో సెప్టెంబరు 24, 2023న ప్రచురించబడింది మరియు దాని శీర్షిక – ప్లాస్టిక్ యొక్క కొత్త ప్రయోజనం: రీసైక్లింగ్ జర్నీని ఆవిష్కరించడం.

స్మార్టెస్ట్ వర్కర్స్ పోస్ట్ చేసిన వీడియో సోషల్ మీడియాలో విస్తృతంగా షేర్ అవుతోంది.

ఈ ప్లాస్టిక్ రీసైక్లింగ్ వెంచర్ యొక్క తుది ఉత్పత్తి వాస్తవానికి ఏమిటో గుర్తించడానికి మేము ఈ ఆధారాలు ఉపయోగించాము. ఇదే విధమైన ప్రక్రియను అనుసరించే వీడియోలలో ఒకదానిలో, వీడియో తుది ఉత్పత్తి ప్లాస్టిక్ LLDPE అని పేర్కొంది, అంటే, ‘లీనియర్ తక్కువ-సాంద్రత’ కలిగిన పాలిథిలిన్.ఈ ఉత్పత్తులు ప్రాథమికంగా ప్లాస్టిక్-గుళికలు(plastic-pellets), వీటిని ప్లాస్టిక్ సీసాలు, ఆటోమొబైల్స్, నిత్యావసర వినియోగ వస్తువులు మొదలైన వాటి తయారీ వంటి బహుళ పరిశ్రమలలో ఉపయోగిస్తారు.

ఆటోమొబైల్ పరిశ్రమలో ఉపయోగించే ప్లాస్టిక్ గుళికలను(plastic pellets) తయారు చేయడానికి అదే ప్రక్రియను/పద్దతిని ఉపయోగించే మరొక వీడియోను మేము గుర్తించాము.

Digiteye India బృందం వారు ఉజ్జయినిలో ఉన్న వ్యాపారి నిరుపమ్ అగర్వాల్‌తో మాట్లాడినప్పుడు, ఆయన ఈ వైరల్ వీడియోలోని ఈ గుళికలు(pellets) బియ్యం లేదా గోధుమ గింజలు కాదని నిర్ధారించారు.ఈ గుళికలు (pellets)రీసైకిల్ చేసిన ప్లాస్టిక్‌తో తయారు చేసినవని మరియు వాటిని పరిశ్రమల్లో వాడతాం, మనుషుల వినియోగానికి కాదని’ అగర్వాల్ అన్నారు.

కాబట్టి, ఈ వాదన/దావా తప్పు.

వాదన/CLAIM: ప్లాస్టిక్‌తో గోధుమ గింజలను తయారు చేస్తున్న ఒక ఫ్యాక్టరీ వైరల్ వీడియో కనిపిస్తుంది.

నిర్ధారణ/CONCLUSION: వైరల్ వీడియో ప్లాస్టిక్‌ను రీసైకిల్ చేసే ఫ్యాక్టరీని చూపిస్తుంది.ప్లాస్టిక్‌ను చిన్న చిన్న ముక్కలుగా చేసి, కడిగి, ప్లాస్టిక్ దారాలుగా చేసి, ఆపై చిన్న గుళికలగా(pellets)ఏర్పరుస్తుంది.ఈ గుళికలను(pellets) పరిశ్రమలలో ఉపయోగిస్తారు మరియు అవి మనుషుల వినియోగానికి ఉద్దేశించినవి కావు. అవి ఏ రకమైన ఆహార ధాన్యాలు కావు.

RATING: – Totally False–?????

[మరి కొన్ని Fact Checks: MMR టీకాలు ఆటిజంకు కారణమవుతాయని వైరల్ సోషల్ మీడియా పోస్ట్‌లు పేర్కొంటున్నాయి; Fact Check ;

మొబైల్‌లు, టీవీలు, ఫ్రిజ్‌లపై GST 31.3% నుంచి 18%కి తగ్గిందని క్లెయిమ్/వాదన వైరల్ అవుతోంది; Fact Check]

 

ఇజ్రాయెల్-పాలస్తీనా వివాదం కొనసాగుతున్న నేపథ్యంలో ఇజ్రాయెల్ ప్రధాని బెంజమిన్ నెతన్యాహు తన కుమారుడిని సైన్యంలోకి పంపారా? Fact Check

3 Replies

గాజా స్ట్రిప్‌లో కొనసాగుతున్న ఇజ్రాయెల్-పాలస్తీనా వివాదం మధ్య, హమాస్ ఆకస్మిక దాడిని ప్రారంభించిన తర్వాత, విభిన్న దావాలతో కూడిన పలు వీడియోలు మరియు చిత్రాలు ఇంటర్నెట్‌లో వైరల్ అయ్యాయి.వైరల్ చిత్రాలలో ఒకటి ఇజ్రాయెల్ ప్రధాన మంత్రి బెంజమిన్ నెతన్యాహు తన కుమారుడిని ఆర్మీలో చేరడానికి పంపినట్లు పేర్కొంది.

వైరల్ ట్వీట్ బెంజమిన్ నెతన్యాహు ఒక యువకుడితో ఉన్న చిత్రం కనబడుతుంది. “ఎంతటి నాయకుడు. నిజమైన దేశభక్తి: బెంజమిన్ నెతన్యాహు హమాస్‌పై యుద్ధంలో పాల్గొనేందుకు తన కొడుకును జాతీయ విధుల్లోకి పంపుతున్నాడు. ఇజ్రాయెల్ ఆర్మీ” అని ట్వీట్‌లో ఉంది.

ఇజ్రాయెల్-పాలస్తీనా వివాదం కొనసాగుతున్న నేపథ్యంలో బెంజమిన్ నెతన్యాహు కుమారుడు ఇజ్రాయెల్ సైన్యంలో చేరి హమాస్‌కు వ్యతిరేకంగా పోరాడతారని ట్వీట్ పేర్కొంది.

ఇక్కడ, ఇక్కడ మరియు ఇక్కడ అదే claim/దావాతో చిత్రం షేర్ చేయబడింది.

ఈ వైరల్ ఇమేజ్‌ని ఫ్యాక్ట్ చెక్ చేయమని Digiteye India టీమ్‌ వారికీ వాట్సాప్‌లో రిక్వెస్ట్ వచ్చింది.

FACT CHECK

క్లెయిమ్/దావా యొక్క సత్యాన్ని పరిశీలన చేయడానికి Digiteye India టీమ్‌ Googleలో రివర్స్ ఇమేజ్ సెర్చ్ను ఉపయోగించగా,’ఫ్రెండ్స్ ఆఫ్ LIBI ‘అని ఇజ్రాయెల్ సైనికులకు మద్దతిచ్చే ఒక ఇజ్రాయెలీ వెబ్‌సైట్ వాళ్ళు పోస్ట్ చేసిన చిత్రం అని తేలింది.డిసెంబర్ 4, 2017 నాటి పోస్ట్‌లో, వెబ్‌సైట్ ఈ చిత్రాన్ని “ఇజ్రాయెల్ ప్రధాన మంత్రి కుమారుడు అవ్నర్ నెతన్యాహు (Avner Netanyahu)ఆర్మీ సర్వీస్‌ను పూర్తి చేశాడు” అని పేర్కొన్న పోస్ట్ కోసం షేర్ చేసింది.

ఇది బెంజమిన్ నెతన్యాహు కుమారుడు అవ్నర్ యొక్క మరిన్ని చిత్రాల కోసం వెతకడానికి దోహదపడింది. మేము కీవర్డ్ ని ఉపయోగించి వెతకగా ‘టైమ్స్ ఆఫ్ ఇజ్రాయెల్‘ ప్రచురించిన ఈ పోస్ట్‌కు దారితీసింది.డిసెంబరు 1, 2014 నాటి కథనం ప్రకారం, నెతన్యాహు తన కొడుకు తప్పనిసరి ఆర్మీ సర్వీస్‌లో చేరుతున్నందున అతనికి వీడ్కోలు పలుకుతున్నట్లు పేర్కొంది.వార్తా ప్రచురణ ఇదే చిత్రాన్ని “డిసెంబర్ 01, 2014న జెరూసలేం అమ్మూనిషన్ హిల్లో వారి కుమారుడు అవ్నర్‌తో కలిసి కనిపించిన ప్రధాన మంత్రి బెంజమిన్ నెతన్యాహు మరియు అతని భార్య సారా” అనే శీర్షికతో ప్రచురించింది.

“ఇజ్రాయెల్ ప్రధానమంత్రి చిన్న కుమారుడు అవ్నర్ నెతన్యాహు (Avner Netanyahu)సోమవారం ఇజ్రాయెల్ డిఫెన్స్ ఫోర్సెస్‌లో తన సైనిక సేవను ప్రారంభిస్తున్నాడు, అతను తల్లిదండ్రులచే హృదయపూర్వక వీడ్కోలు అందుకొన్న తరువాత, అతను బస్సులో ఎక్కడానికి వచ్చాడు” అని వార్తా పత్రిక శీర్షిక పేర్కొంది.

యూదు, డ్రూజ్ లేదా సర్కాసియన్(Jewish, Druze or Circassian) అయిన 18 ఏళ్లు పైబడిన ప్రతి ఇజ్రాయెల్ పౌరుడు ఇజ్రాయెల్ డిఫెన్స్ ఫోర్సెస్‌లో పనిచేసే ‘తప్పనిసరి విధానం’ ఇజ్రాయెల్లో కలిగి ఉంది.కొన్ని మినహాయింపులు ఉన్నాయి. పౌరులు నమోదు చేసుకున్న తర్వాత, వారు నిర్ధిష్ట రోజుల పాటు సైన్యంలో పనిచేయవలసి ఉంటుంది.పురుషులు కనీసం 32 నెలలు, మహిళలు కనిష్టంగా 24 నెలలు సేవ చేయాలని భావిస్తున్నారు.పౌరులు ‘ఎలైట్ కంబాట్ యూనిట్ల’ నుండి ‘కంబాట్ సపోర్ట్ యూనిట్ల’ వరకు ఉండే యూనిట్లలో సేవలు అందిస్తారు.

అందువల్ల ఈ దావా తప్పు.

CLAIM/దావా: ఇజ్రాయెల్-పాలస్తీనా వివాదం కొనసాగుతున్న నేపథ్యంలో ఇజ్రాయెల్ ప్రధాని బెంజమిన్ నెతన్యాహు తన కుమారుడిని సైన్యంలోకి పంపారు.

CONCLUSION/నిర్ధారణ: ఈ వైరల్ చిత్రం 2014లో బెంజమిన్ నెతన్యాహు తన కుమారుడిని ‘తప్పనిసరి ఆర్మీ సర్వీస్’‌లో చేరడానికి ముందు హృదయపూర్వక వీడ్కోలు అందించడానికి వెళ్లినప్పటి చిత్రం.

RATING: Misrepresentation-???

[మరి కొన్ని Fact checks: నోబెల్ గ్రహీత అమర్త్యసేన్ మరణించారా? నకిలీ ట్విట్టర్ ఖాతా యొక్క దావా వైరల్ అవుతుంది; Fact Check ; MMR టీకాలు ఆటిజంకు కారణమవుతాయని వైరల్ సోషల్ మీడియా పోస్ట్‌లు పేర్కొంటున్నాయి; Fact Check]

బ్రహ్మపుత్ర నది కింద రాబోయే 14-కిమీ సొరంగం గురించి తప్పు చిత్రంతో దావా చేయబడింది ; Fact Check

Leave a reply

బ్రహ్మపుత్ర నది కింద అండర్ వరల్డ్ రోడ్డు-రైలు మార్గం రాబోతోందంటూ సోషల్ మీడియాలో ఓ చిత్రం వైరల్ అవుతోంది.
పరిశీలనలో ఉన్న బ్రహ్మపుత్ర నది కింద సొరంగానికి సంబంధించిన అనేక ప్రణాళికల కారణంగా ఇది ప్రాముఖ్యాత సంతరించుకుంది.

పోస్ట్‌తో పాటు, అండర్ వాటర్ రైల్-కమ్-రోడ్ నెట్‌వర్క్ యొక్క చిత్రం హిందీభాషలో ఉన్న క్లెయిమ్‌/దావాతో జోడించబడింది.
“इसे कहते हैं नया भारत…..भारत की पहली पानी के नीचे सड़क व रेलवे लाइन, यह असम में ब्रह्मपुत्र नदी के नीचे बनी लगभग 14 किलोमीटर लंबी सुरंग है। – जय हो” (తెలుగు అనువాదం: దీనిని న్యూ ఇండియా అంటారు… భారతదేశపు నీటి అడుగున మొట్టమొదటి రహదారి మరియు రైల్వే లైన్. ఇది అస్సాంలోని బ్రహ్మపుత్ర నది కింద నిర్మించిన సుమారు 14-కిమీ పొడవైన సొరంగం.జై హో).

పోస్ట్‌ వాట్సాప్‌లో విస్తృతంగా షేర్ చేయబడింది.

FACT CHECK

వాస్తవం తనిఖీ చేయడం కోసం Digiteye India చిత్రాన్ని స్వీకరించి, Google రివర్స్ ఇమేజ్ లో పరిశీలన చేయగా, అది పాత చిత్రమని మరియు దావా తప్పుదారి పట్టించే విధంగా ఉందని కనుగొన్నాము.

జర్మనీని డెన్మార్క్‌తో కలిపే యూరప్‌లోని ఫెహ్‌మార్న్ బెల్ట్ ఫిక్స్‌డ్ లింక్ ప్రాజెక్ట్‌కి సంబంధించిన చిత్రం. ఈ చిత్రం నీటి అడుగున రైలు మరియు రహదారి లింక్ ఉండడంతో విస్తృతంగా ప్రసిద్ది చెందింది.

ప్రాజెక్ట్‌ పూర్తి అయినప్పుడు, నీటి అడుగున ఆటో మరియు రైలు సొరంగం జర్మనీ మరియు డెన్మార్క్‌లను కలుపుతుంది” అని ఈ చిత్ర సారాంశం. ఈ చిత్రం క్రెడిట్ ఫెమెర్న్‌కి క్రింద విధంగా ఇవ్వబడింది:

బ్రహ్మపుత్ర నది దిగువన ఉన్న నీటి అడుగున లింక్‌కు(underwater link ) సంబంధించిన వార్తల కోసం వెతుకుతున్నప్పుడు, రైల్వే మంత్రిత్వ శాఖ, రోడ్డు రవాణా మంత్రిత్వ శాఖ మరియు బోర్డర్ రోడ్స్ ఆర్గనైజేషన్ (BRO) దేశంలోనే నీటి అడుగున మొట్టమొదటి రోడ్-కమ్-రైల్ సొరంగాలను నిర్మించాలని యోచిస్తున్నట్లు పలు వార్తా నివేదికలు వెలువడ్డాయి. బ్రహ్మపుత్ర నది అస్సాం మరియు అరుణాచల్ ప్రదేశ్‌లను కలుపుతుంది, దీని నిర్మాణానికి వ్యయం ₹7,000 కోట్లు అని అంచనా.

అయితే, ఈ ప్రాజెక్టుపై ప్రభుత్వం ఇంతవరకు ఎలాంటి ప్రణాళికను లేదా వివరణను విడుదల చేయలేదు. అందువల్ల, ఇది భారతదేశపు నీటి అడుగున మొట్టమొదటి రైలు-రోడ్డు ప్రాజెక్ట్ అనే వాదన తప్పు.

వాదన/Claim:అస్సాంలోని బ్రహ్మపుత్ర నది కింద భారతదేశంలోని నీటి అడుగున మొట్టమొదటి రహదారి మరియు రైల్వే లైన్ సొరంగం నిర్మించబడుతుందనే వాదనతో ఉన్న చిత్రం.

నిర్ధారణ/Conclusion:వార్త సరైనది కానీ చిత్రం తప్పు ,ఆ చిత్రం ఐరోపాలో రాబోయే సొరంగం చిత్రం.

Rating: Misleading:

[మరి కొన్ని fact Checks: Is Nobel laureate Amartya Sen dead? Fake Twitter account’s claim goes viral; Fact Check  Image of beautiful marine animal Sea Pen passed off as Nagapushpa, a rare flower]